Prettig wonen is de beste remedie

29 juli 2015

Steeds vaker hebben bewoners in verpleeg- en verzorgingshuizen naast dementie ook psychiatrische problemen. Auteur en verpleegkundige Gerke de Boer interviewde negentig gerontopsychiatrische mensen. “Deze groep kent een enorme diversiteit; van depressiviteit tot zwakbegaafdheid en van gedragsstoornissen tot neurologische aandoeningen. Het is een razend interessante doelgroep om mee te werken.” Gerke stelt dat deze doelgroep naast razend interessant, ook een van de lastigste is om mee te werken. “We hebben het over mensen die al hun hele leven ruzie hebben met zichzelf en hun omgeving. Niet zelden zijn ze manipulatief en weten ze feilloos jouw zwakke plek te vinden. Mijn advies? Ga niet op zoek naar hoe het komt dat ze dit gedrag vertonen of wat je ertegen kunt doen. Hun problemen zijn vaak onoplosbaar en onomkeerbaar. Accepteer hun problemen, ze horen erbij. Het is zinvoller om te zoeken naar mogelijkheden om hun welzijn te verbeteren en om het voor jou werkbaar te maken.”

Herkenbaarheid
Een eerste stap is deze mensen niet vanuit het perspectief van hun problemen te benaderen, maar echt te kijken naar wie je voor je hebt. “Zie de mens achter zijn problemen”, aldus Gerke. Daarnaast is het belangrijk om een leefklimaat te creëren dat mensen in hun kracht zet. “Prettig wonen is de beste remedie. Zorg dus eerst voor een veilige woonomgeving. Hou daarom oude gewoonten aan, dat is namelijk waar deze kwetsbare groep zich jarenlang aan vastgehouden heeft. De krant lezen, voetbal kijken, krulspelden in de ochtend, zelf de aardappels schillen, etc. Met dit soort herkenbare gewoonten stel je mensen in staat om zich te hechten, dat vormt de basis. Besef dat wonen een werkwoord is. Dit betekent dat het wonen georganiseerd moet worden. Hiervoor is structuur nodig en afspraken, zeker omdat deze mensen hechten aan vaste gewoonten. Consequent en betrouwbaar handelen van het zorgteam is dan ook essentieel.”

Relatie
Het sociale netwerk van deze mensen was in veel gevallen beperkt en wordt nu verder uitgedund. Daarnaast wordt het toch al beperkte aanpassingsvermogen verder aangetast door ouderdom of dementie; ze verliezen nog meer de grip op het leven. Gevoelens van eenzaamheid, angst en verdriet zijn vaak groot. Gerke: “De relatie met jou als verzorger is dan ook heel belangrijk. Investeer hierin, ga voor gezelligheid en doe leuke dingen met de cliënten. En zorg dat er namens de cliënt een kaartje wordt gestuurd naar een jarig kleinkind of organiseer dat er gegeten wordt met een kennis. Help zo de relatie met belangrijke familieleden of vrienden in stand te houden.”

Steun elkaar
Tot slot benadrukt Gerke dat zorgprofessionals elkaar moeten steunen. “Deze mensen kunnen het beste in me boven halen, maar soms voel ik me wanhopig en weet ik niet meer wat ik moet doen. Ga er maar vanuit dat iedereen dat heeft. Steun elkaar daarom! Hoe beleef je de zorg voor deze mensen? Wat heb je nodig om het werkbaar te houden? Als je hier samen een weg in kunt vinden, geeft werken met deze mensen heel veel voldoening.

Meer informatie over de Studiedag Gerontopsychiatrie in het verpleeghuis >

 

---