Landelijk Congres Woonservicegebieden
20 maart 2012

Landelijk Congres Woonservicegebieden

Datum
dinsdag 20 maart 2012
naar boven

Landelijk Congres Woonservicegebieden

Inleiding Actueel

Inleiding

Landelijk Congres Woonservicegebieden

Verbinden van Wonen, Zorg en Welzijn in de Wijk

Afgelopen jaren is in vrijwel iedere gemeente van Nederland gewerkt aan de inrichting van woonservicegebieden. Woonservicegebieden vormen een antwoord op de wens van kwetsbare burgers om langer en beter zelfstandig te kunnen wonen. De Stuurgroep Experimenten Volkshuisvesting (SEV) heeft dit proces mede ondersteund. De SEV heeft haar meerjarig programma ‘Proeftuinen Woonservicegebieden’ afgerond. Het was tijd voor een terugblik op de afgelopen jaren en een vooruitblik naar de toekomst.

StudieArena, zorginnovatiebureau DAZ en de SEV organiseerden op 20 maart 2012 het landelijk congres Woonservicegebieden in het NBC in Nieuwegein. De deelnemers werd een gevarieerd programma aangeboden over vernieuwende ontwikkelingen rondom wonen, zorg en welzijn in de wijk.

Tijdens het congres kwam het hele scala aan vragen rond dit onderwerp aan de orde. Wat zijn de effecten van woonservicegebieden? Hoe betrekken we burgers bij de ontwikkelingen in de wijk? Hoe bevorderen we participatie en voorkomen we eenzaamheid? Hoe zorgen we dat gebiedsgerichte samenwerking blijft functioneren in een concurrerende omgeving? En welke aanpassingen zijn nodig om mensen langer thuis te laten wonen? Wat zijn succes- en faalfactoren?

Voorbeelden uit de dagelijkse praktijk werden gecombineerd met de laatste inzichten uit een grootschalig onderzoek naar de effecten van woonservicegebieden en debatten over ontwikkelingen in de toekomst. Dit congres kenmerkte zich door de diverse disciplines die elkaar hebben ontmoet en geinspireerd.

Programma
In de tien proeftuinen is in de afgelopen 4 jaar onderzoek uitgevoerd door een team van samenwerkende onderzoekers van de Radboud Universiteit Nijmegen, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, UMC Groningen en SEV onder leiding van prof.dr.ir. George de Kam. Op het congres presenteerde de SEV de eindresultaten van de ‘Proeftuinen Woonservicegebieden’. Prof.dr. George de Kam van de Radboud Universiteit Nijmegen besprak de uitkomsten van het effectenmeting, dat onderdeel uitmaakt van het Nationaal Programma Ouderenzorg en mede door ZonMw mogelijk is gemaakt.

Mark Frequin, directeur-generaal Wonen, Bouwen en Integratie van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties nam namens minister Liesbeth Spies het Eindadvies Woonservicegebieden in ontvangst.

Naast de plenaire inleidingen konden de congresdeelnemers een keuze maken uit 36 inspirerende sessies, verdeeld naar de volgende thema’s:

  • Samenwerken in de wijk
  • Gebiedsontwikkeling
  • Bijzondere woonservicegebieden
  • Ontmoetingsplek in de wijk
  • Eenzaamheid en participatie
  • Eigen kracht en informele (zorg)netwerken
  • Betrekken van burgers
  • Zorg en maatschappelijke ondersteuning
  • Woningaanpassingen
  • (ICT) Zorg- en welzijnsdiensten en leefstijlen
  • Effecten van woonservicegebieden (onderzoek)
  • Wijkeconomie, veiligheid en de toekomst

Het plenaire slotprogramma van het congres stond in het teken van de toekomst. Er is geen weg terug op de route van institutionele zorg naar wonen, welzijn en zorg in de wijk. Wat kunnen we leren van zaken die de afgelopen jaren goed en minder goed gingen? Visionaire sprekers schetsten hun beeld van wonen, zorg en welzijn in de wijk anno 2025.


Informatiemarkt

Op de informatiemarkt konden de deelnemers kennismaken met enkele organisaties die zich inzetten in de wijk.

De volgende organisaties hebben zich gepresenteerd met een informatiestand:

Bosch Security Systems
www.boschsecurity.nl

Dirkse Anders Zorgen (zorginnovatiebureau DAZ)        
www.anderszorgen.nl
www.modernedementiezorg.nl    

Hogeschool Arnhem-Nijmegen
Lectoraat Lokale Dienstverlening vanuit Klantperspectief
www.han.nl

Aedes-ActiZ Kenniscentrum Wonen-Zorg , Vilans en Movisie    
www.kcwz.nl
www.vilans.nl
www.movisie.nl

Nationaal Programma Ouderenzorg
www.nationaalprogrammaouderenzorg.nl

Radboud Universiteit
Nijmegen
www.ru.nl

SEV / Viatore
www.sev.nl
www.viatore.nl

Universiteit van Groningen
www.rug.nl

Vahlkamp, draadloze alarmsystemen
www.vahlkamp.nl

ZonMw
www.zonmw.nl

In de schijnwerpers staan de rode ‘Hotspots’ met leuke vernieuwende projecten:
Maquette 2by4-architects
www.2by4.nl

AHA! een werkboek
www.vennootinleefkwaliteit.nl

Informatie proeftuinen en effectenonderzoek Woonservicegebieden:

Website effectenonderzoek Woonservicegebieden:  
www.sites.google.com/site/onderzoekproeftuinen/home
www.sev.nl/rapporten/rapport.asp?code_pblc=1115
www.wonenouderen.nl

Website proeftuinen Woonservicegebieden:
www.sev.nl/woonservicegebieden

Praat mee over dit thema op Twitter en Facebook #StudieArena

Sessierondes

Werkvormen

Workshop

Na een toelichting over een praktijkvoorbeeld of een methodiek worden de deelnemers uitgedaagd tot actieve deelname.

Ronde 1 Ronde 2 Ronde 3
1 .1 Rol van de woningcorporaties
2 .1 Regierol gemeente en consequenties maatschappelijke organisaties VOL
3 .1 (Wijk)gericht co-creëren
1 .2 Genoeg woningen voor ouderen: de opgave lokaal berekend
2 .2 Fysieke omgeving en zelfredzaamheid
3 .2 Effectenarena en de overheveling functie begeleiding
1 .3 Platteland / kleine kernen
2 .3 Stad / oudere volkswijk
3 .3 Herstructureringswijk
1 .4 Multifunctionele centra en de vraag in de wijk
2 .4 Kulturhus en dorpshuis
3 .4 Ontmoeten in de buitenruimten
1 .5 Wijken tegen eenzaamheid
2 .5 Thuishuizen: laat niemand in eenzaamheid wonen
3 .5 Contactbevorderend bouwen
1 .6 Buren voor Buren
2 .6 Eigen Kracht conferenties in de wijk
3 .6 Kwartiermaken in een maatschappelijk steunsysteem
1 .7 Vraagsturing bij integrale dienstverlening
2 .7 Burgerinitiatieven in kleine kernen
3 .7 Partnerschap tussen burgerinitiatief en overheid
1 .8 Kansen voor integrale wijkzorg
2 .8 Organisatie diensten aan huis
3 .8 Eerstelijnszorg en welzijnsdiensten in de wijk
1 .9 Kleine woningaanpassingen actief uitventen: hoe doe je dat? VOL
2 .9 Empty nesters: van comfort naar comfort met zorg
3 .9 Langer thuis met dementie
1 .10 Digitale dienstverlening
2 .10 Bewonersinitiatief zorg- en welzijn op afstand
3 .10 Zorg- en welzijnsdiensten naar leefstijlen
1 .11 Verhalen van ouderen en klantgestuurde dienstverlening
2 .11 Woonservicegebieden: effecten voor kwetsbare ouderen
3 .11 Werkzame bestanddelen van woonservicegebieden
1 .12 Wijkeconomie en langer thuis wonen
2 .12 Veilige leefomgeving
3 .12 Toekomst STAGG model?

Extra informatie

SEV (Stuurgroep Experimenten Volkshuisvesting)

De SEV is een onafhankelijke organisatie in de vorm van een stichting. We werken in een maatschappelijke context aan vernieuwingen die het wonen verbeteren.
Met steun van tien provincies begon de SEV eind 2009 het driejarig programma ’Wijken en dorpen voor toekomstige generaties’. Dit programma omvat de evaluatie, doorontwikkeling en verankering van het concept woonservicegebieden.
SEV-Eindadvies Proeftuinen Woonservicegebieden
www.sev.nl/woonservicegebieden

Onderzoeksteam 'Effectmeting 10 Proeftuinen Woonservicegebieden'

In de tien proeftuinen wordt momenteel onderzoek uitgevoerd door een team van samenwerkende onderzoekers van de Radboud Universiteit Nijmegen, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, UMC Groningen en SEV onder leiding van prof.dr.ir. George de Kam. ‘Effectmeting 10 proeftuinen woonservicegebieden’ is onderdeel van het Nationaal Programma Ouderenzorg (NPO) gefinancierd door ZonMw.
website onderzoek

www.nationaalprogrammaouderenzorg.nl

StudieArena

StudieArena organiseert bijeenkomsten in eigen beheer. Dit geeft ons de mogelijkheid onafhankelijke en veelzijdige programma's te ontwikkelen. StudieArena werkt bij het ontwerpen en uitvoeren van programma's wel intensief samen met kennisinstituten, brancheorganisaties, zorginstellingen, overheden en het bedrijfsleven.


Informatiemarkt

Op de informatiemarkt konden de deelnemers kennismaken met enkele organisaties die zich inzetten in de wijk. De volgende organisaties waren present met een informatiestand:

Bosch Security Systems
www.boschsecurity.nl

Dirkse Anders Zorgen (zorginnovatiebureau DAZ)        
www.anderszorgen.nl
www.modernedementiezorg.nl    

Hogeschool Arnhem-Nijmegen
Lectoraat Lokale Dienstverlening vanuit Klantperspectief
www.han.nl

Aedes-ActiZ Kenniscentrum Wonen-Zorg , Vilans en Movisie    
www.kcwz.nl
www.vilans.nl
www.movisie.nl

Nationaal Programma Ouderenzorg
www.nationaalprogrammaouderenzorg.nl

Radboud Universiteit
Nijmegen
www.ru.nl

SEV / Viatore
www.sev.nl
www.viatore.nl

Universiteit van Groningen
www.rug.nl

Vahlkamp, draadloze alarmsystemen
www.vahlkamp.nl

ZonMw
www.zonmw.nl

In de schijnwerpers staan de rode ‘Hotspots’ met leuke vernieuwende projecten:
Maquette 2by4-architects
www.2by4.nl

AHA! een werkboek
www.vennootinleefkwaliteit.nl

Informatie proeftuinen en effectenonderzoek Woonservicegebieden:

Website effectenonderzoek Woonservicegebieden:  
www.sites.google.com/site/onderzoekproeftuinen/home
www.wonenouderen.nl

Website proeftuinen Woonservicegebieden:
www.sev.nl/woonservicegebieden


Inleiding SEV project 'Proeftuinen Woonservicegebieden'

Er is geen weg terug op de route van institutionele zorg naar wonen, welzijn en zorg in de wijk. Zo is de overtuiging van Jeroen Singelenberg programmaregisseur Stuurgroep Experimenten Volkshuisvesting (SEV). De inzet van woonservicegebieden sluit goed aan op deze ontwikkeling naar meer wijkgericht werken. Echter lang niet overal worden woonservicegebieden met goed resultaat neergezet. Juist dat was de reden een project te starten rondom ‘Proeftuinen Woonservicegebieden’.
 
In de tien proeftuinen is onderzoek uitgevoerd door een team van samenwerkende onderzoekers van de Radboud Universiteit Nijmegen, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, UMC Groningen en SEV onder leiding van prof.dr.ir. George de Kam. Dit grootschalig onderzoek, gefinancierd door ZonMw in het kader van het Nationaal Programma Ouderenzorg, betreft de effecten van woonservicegebieden in termen van langer zelfstandig wonen en kwaliteit van leven. Er wordt ook een vergelijking gemaakt met niet-woonservicewijken. De eerste uitkomsten van het onderzoek zijn gepresenteerd op het congres van 20 maart 2012, zie website onderzoek.
 
Naast de presentatie van de onderzoekresultaten is in 36 verschillende deelsessies uitgebreid stil gestaan bij praktische toepassingen en maakten de deelnemers kennis met de verschillende proeftuinen. Voor meer informatie over het project van de SEV, zie: www.sev.nl/woonservicegebieden.