Workshop - Fixatievrije zorginstellingen, kan dat? Geen onrustbanden, stoelriemen en verpleegdekens meer? Verschillende verpleeg- en verzorgingshuizen hebben hier bewust voor gekozen. Zij ontvingen het Waarborgzegel Fixatievrije Zorginstelling. De meeste van hen gaan verder voor en pakken ook het terugdringen van onvrijwillige zorg en gedragsbei?nvloedende medicatie aan. Hoe doen ze dat? Wat houdt dit waarborgzegel in ? Wat is op beleidsniveau voor nodig om als instelling fixatievrij te worden? Elly Duijf, directeur IDé - Innovatiekring Dementie en Marian van Gaasbeek, manager Advies- en behandelcentrum/specialist ouderengeneeskunde Azora

Workshop - Afbouwen psychofarmaca en rol van de verzorgende VillaKeizersKroon is een voorbeeld dat het kan, fixatievrij in alle facetten. Bestaande psychofarmaca wordt systematisch afgebouwd en het principe van 'Nee, tenzij' wordt volledig toegepast. Zowel ten aanzien van de benadering en zorgverlening als ook bij de architectonische inrichting en omgeving van het gebouw wordt rekening gehouden met de kernkwaliteiten, Rust, Ruimte, Vrijheid, Veiligheid, Liefdevolle Verzorging, Geborgenheid, Verbondenheid en Levenslust. Aan de hand van filmmateriaal leert u meer over dit inspirerende voorbeeld. Ingrid Gerritsen en Wolfgang Balliel, Raad van Bestuur VillaKeizersKroon en Laurent Smeekes, senior EVV’er en hoofd opleidingen VillaKeizersKroon

Workshop - Onvrijwillige zorg thuis Hoe vaak komt onvrijwillige zorg in de thuissituatie voor en wat zijn daar de oorzaken van? Hoe ga je om met dwalende of valgevaarlijke cliënten? Aan welke voorwaarden en richtlijnen moeten professionals zich houden bij de inzet van vrijheidsbeperkende maatregelen en welke alternatieven zijn er beschikbaar? Tijdens deze workshop krijgt u naast uitkomsten van actueel onderzoek ook handvatten om in de thuissituatie verantwoord om te gaan met deze soms complexe situaties. Leontine Smeets, beleidsadviseur Cicero Zorggroep en Jos Stevens, programmamanager Zorgontwikkeling en Innovatie Cicero Zorggroep

Workshop - Samenwerken aan vrijheid Het is belangrijk om als zorgteam af te spreken dat je clie?nten zo weinig mogelijk in hun vrijheid beperk. Maar hoe zorg je dat dit ook gebeurt? Welke hobbels en valkuilen kom je tegen en hoe overwin je die? Een interactieve workshop met praktijkdeskundigen die al vele jaren zorgteams begeleiden bij het terugdringen van vrijheidsbeperking. Ine Smeets, stafmedewerker Zorg MeanderGroep Zuid-Limburg

Casuïstieksessie - Casuïstiek uit het verpleeghuis Aan de hand van de casus 'De mythe rond de heer De Groot' wordt u tijdens deze sessie meegenomen in de methodische aanpak die u kunt toepassen bij probleemgedrag en preventie van vrijheidsbeperkende maatregelen. Met tekst, beeld en geluid wordt duidelijk wat het probleem is, wat de oorzaak is en hoe u het probleemgedrag stapsgewijs kunt aanpakken. Ook het resultaat komt in beeld: hoe gaat het nu met de cliënt? Heeft de aanpak effect gehad? Mieke Janssen, coördinator CCE

Workshop - Probleemgedrag en invloed van omgevingsfactoren Gedrag van mensen met dementie is sterk afhankelijk van de omgeving. Dit komt door het verlies van het denkvermogen. Een stressvrije omgeving kan probleemgedrag en daarmee het toepassen van vrijheidsbeperkende maatregelen voorkomen. Hoe zorgt u voor een gunstige omgeving? In deze workshop is er aandacht voor de werking van het brein en de invloed van de omgeving. Anneke van der Plaats, sociaal geriater Ouderenadvies Breincollectief

Workshop - Prikkelverwerking en dementie Mensen met dementie begrijpen vaak minder wat er om hen heen gebeurt. Zij hebben moeite met het verwerken van zintuiglijke prikkels. Het verkeerd inschatten van de mogelijkheden van prikkelverwerking kan ertoe leiden dat cliënten worden overvraagd of ondervraagd. Het kan probleemgedrag in de hand werken en leiden tot vormen van vrijheidsbeperking. In deze workshop leert u aan de hand van casuïstiek waar op te letten bij het aanbieden of vermijden van prikkels en hoe u deze kennis kunt benutten bij het afbouwen en voorkomen van vrijheidsbeperking. Erik Storck, sensorische informatieverwerkingstherapeut Tastorck

Casuïstieksessie - Casuïstiek uit de thuiszorg Ook in de thuissituatie komt onvrijwillige zorg voor, bijvoorbeeld door het afsluiten van de voordeur ter preventie van dwalen. Wanneer is zorg onvrijwillig en wat zijn alternatieven? Indien het wordt toegepast, hoe gebeurt dit dan verantwoord? Tijdens deze interactieve sessie oefent u aan de hand van diverse casuïstiek. Ine Smeets, stafmedewerker Zorg MeanderGroep Zuid-Limburg en José Grouls, zorgtrajectbegeleider Hulp bij Dementie Parkstad

Workshop - Aandachtspunten bij inzet van toezichthoudende domotica Domotica is een veelbelovende ontwikkeling in de zorg voor mensen met dementie en wordt o.a. aangewend om toezicht te houden. Denk hierbij aan bewegingsmelders en camerabewaking. Toch roept het gebruik hiervan ethische en juridische vragen op. Biedt het de cliënt meer bewegingsvrijheid, of wordt hij juist in zijn vrijheid beperkt? Leidt het wel tot meer veiligheid? En zo ja, hoe verhoudt meer veiligheid zich dan tot zijn recht op privacy? Tijdens deze workshop worden deze vraagstukken aan de hand van casuïstiek en de richtlijn toezichthoudende domotica besproken. Alistair Niemeijer, universitair docent (pre-)master Zorgethiek en Beleid Universiteit voor Humanistiek

Workshop - Effecten en terugdringen van psychofarmaca Ondanks diverse richtlijnen is het gebruik van psychofarmaca nog niet voldoende teruggedrongen. Hoe komt dit? Wat is het effect van psychofarmaca op kwetsbare ouderen? Wat zijn de risico’s? Wat is er voor nodig om de richtlijnen na te leven? Deze workshop informeert u, mede aan de hand van casuïstiek, over redenen en mogelijkheden om psychofarmaca terug te dringen. Betty Birkenhäger, specialist ouderengeneeskunde Laurens Stadzicht en Dieneke Smit, promovendus Trimbos-instituut en bestuurder woonzorgboerderij Reigershoeve

Workshop - Cliëntperspectief en mantelzorgparticipatie Vrijheid en veiligheid zijn belangrijk voor mensen, maar betekenen voor iedereen iets anders; iedereen is uniek en heeft persoonlijke waarden en drijfveren. Het LOC werkt in een verpleeghuis samen met bewoners, familie, medewerkers en management aan het terugdringen van beperkende maatregelen. Niet alleen professionals, maar juist ook de cliënt zelf en de familie spelen hier een belangrijke rol in. Tijdens deze workshop krijgt u handvatten om multidisciplinair, maar vooral met familie en mantelzorgers samen te werken aan behoud van vrijheid en veiligheid. Marthijn Laterveer, plaatsvervangend directeur LOC

Workshop - Cliëntenvertrouwenspersoon In de huidige wet BOPZ is de patiëntenvertrouwenspersoon opgenomen als onderdeel van de Rechtsbescherming binnen de GGZ. In de Wet Zorg en Dwang wordt een dergelijke vertrouwenspersoon, ook toegewezen aan o.a. mensen met dementie. Wat betekent dit voor alle betrokkenen? Hoe kan de cliëntenvertrouwenspersoon zijn plek krijgen in de zorg voor mensen met dementie en hoe zorg je voor een onafhankelijke positie? Astrid Oudshoorn, taakhouder Wet Zorg en Dwang Beroepsgroep CVP en Nannie Flim, directeur Stichting PVP

Ervaringssessie - Shantala speciale zorg Als een cliënt te veel prikkels krijgt, neemt de kans op probleemgedrag en daarmee het toepassen van vrijheidsbeperkende maatregelen toe. Een manier om het gedrag preventief en positief te beïnvloeden is Shantala Speciale Zorg. Dit is een gestructureerde aanrakingsmethode die zich mede onderscheidt door een respectvolle benaderingswijze en bejegening. Tijdens deze ervaringssessie ervaart u hoe uw manier van benaderen/ begeleiden en aanraken van invloed is op de leefwereld van de zorgvrager en hoe u deze op positieve wijze kunt beïnvloeden. Marca van de Broek, bewegingsagoog ORO en docent Shantalamassage

Workshop - Bewegen in vrijheid Bewegen heeft een positief effect op de gezondheid. Door weinig bewegen of inactiviteit neemt o.a. de spierkracht af, waardoor het risico op vallen toeneemt. Iemand vastbinden in stoel of bed om vallen te voorkomen is geen effectieve preventieve maatregel en komt de kwaliteit van leven niet ten goede. Weegt de meerwaarde van vrij bewegen niet op tegen het vermeende risico op vallen? Omdat bewegen bovendien een positief effect heeft op het voorkomen van valincidenten, is het belangrijk cliënten te stimuleren in beweging te komen. Deze workshop gaat op zowel het belang als op het creëren van mogelijkheden meer te bewegen. Michel Bleijlevens, staffunctionaris Sevagram en senior onderzoeker Universiteit Maastricht

Debat - Geen gesloten afdelingen meer De meeste mensen met dementie wonen op 'gesloten afdelingen'. Enerzijds geeft dit veiligheid en zekerheid, anderzijds is het een vorm van beperking. Is een gesloten afdeling wel nodig? Zijn we niet te voorzichtig? Wie bepaalt of een bewoner op een gesloten afdeling komt of niet? Hoe kan het anders? Wat zijn de voordelen en wat zijn de risico’s van een open afdeling? Een fundamenteel debat. Ruud Dirkse, directeur zorginnovatiebureau DAZ

Ervaringssessie - Haptonomie als benaderingswijze Om het toepassen van vrijheidsbeperkende maatregelen te voorkomen, is het belangrijk om de signalen van ernstig problematisch gedrag in een vroeg stadium te signaleren. Door de vaak hoge werkdruk en daardoor gejaagde manier van werken missen we deze signalen nog wel eens. In deze ervaringssessie wordt gestreefd naar bewustwording van de effecten van uw manier van werken en uw houding op het gedrag van de cliënt. Na een theoretische inleiding gaan de deelnemers aan de slag met praktische oefeningen. Karin Valkenburg, fysiotherapeut en trainer Buro Urlings

Inspiratiesessie - Hoe ga ik nu zelf aan de slag als professional? Hoe kunt u als zorgverlener zorgen voor optimale vrijheid van uw cliënten? Welke belemmeringen ervaart u hierbij in de praktijk en hoe kunt u deze overwinnen? In deze inspiratiesessie leert u hoe het eenvoudige en praktische stappenplan ‘Zorg voor Vrijheid’ u hierbij kan helpen. Elly Duijf, directeur IDé - Innovatiekring Dementie en Chantal van Arensbergen, coach/trainer Eigen Regie in Zorg en Welzijn

Inspiratiesessie - Hoe ga ik nu zelf aan de slag als beleidsmaker/manager? De organisatie speelt een belangrijke rol bij het ontstaan én het voorkomen van probleemgedrag en daarmee het voorkomen van vrijheidsbeperkende maatregelen. Duidelijke randvoorwaarden en een heldere visie op de zorg en manier van bejegening zijn belangrijk. Een visie die gedragen wordt door de héle organisatie, waarbij wordt gekeken vanuit de totale context. Deze inspiratiesessie biedt u aan de hand van een praktijkvoorbeeld handvatten om hier binnen uw eigen organisatie mee te starten. Rutger Clarijs, coördinator CCE en een praktijkvoorbeeld