Landelijk Congres 
Vrijheidsbeperkende maatregelen 
en onvrijwillige zorg
2 februari 2015

Landelijk Congres
Vrijheidsbeperkende maatregelen
en onvrijwillige zorg

Datum
maandag 2 februari 2015
Locatie
De Werelt
Westhofflaan 2
Lunteren
Routebeschrijving
naar boven

Landelijk Congres Vrijheidsbeperkende maatregelen en onvrijwillige zorg

Inleiding Actueel Programma Partners Kennismarkt Voor wie? Accreditatie

Inleiding

Inspelen op het wetsvoorstel Zorg en Dwang

Vrijheidsbeperkingen komen meer voor dan nodig is in de zorg, vaak om vallen of verdwalen te voorkomen. Maar ieder mens wil vrij zijn om te gaan en staan waar hij wil en zo lang mogelijk zijn eigen keuzes te kunnen maken. Voor de meeste mensen voelt het dan ook als een straf als die vrijheid wordt afgenomen. En als dat toch gebeurt, kan dit leiden tot verdriet, boosheid, angst en moeilijk gedrag. Er zijn vaak minder ingrijpende alternatieven beschikbaar dan de maatregelen die nu frequent worden toegepast.

De wet Zorg en Dwang, die als uitgangspunt heeft dat er zo weinig mogelijk vrijheidsbeperking wordt toegepast, laat nog op zich wachten. Er zijn echter voldoende handvatten om als instelling en professional nu al aan de slag te gaan. Wat zijn nu precies vrijheidsbeperkende maatregelen en welke alternatieven zijn er? Hoe voorkomt u überhaupt situaties die om vrijheidsbeperking vragen? Welke ondersteuning van collega hulpverleners en familie heeft u hierbij nodig? Wat is er nodig om zowel binnen het beleid, als op de werkvloer meer aandacht te krijgen voor zorg in vrijheid en daarmee het welzijn van de cliënten?

Het congresprogramma was samengesteld uit 23 inspirerende sessies in verschillende werkvormen. Dit congres was bedoeld voor zowel beleidsmakers en managers plus voor professionals uit de langdurende zorg.

Praat mee over dit thema op Twitter en Facebook #StudieArena

Programma

09:00 uur

Ontvangst/registratie & Informatiemarkt

09:30 uur

Opening plenair ochtendprogramma
voorzitter: Jeroen Meeder, directeur StudieArena

Wet Zorg en Dwang

De IGZ en de belangrijkste partijen in de langdurige zorg hebben in 2008 al een intentieverklaring ondertekend om het aantal vrijheidsbeperkende maatregelen fors te verminderen. Thijs Melchior schetst welke ontwikkeling de Inspectie ziet bij de zorginstellingen en op welke wijze de Inspectie in de toekomst aandacht gaat schenken aan dit thema in relatie tot thema’s als bewegen en onbegrepen gedrag.

dr. Thijs Melchior, Coördinerend/specialistisch senior inspecteur bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ)

10:00 uur

Succesbepalende factoren voor zorg in vrijheid

Prof.dr. Jan Hamers doet nationaal en internationaal onderzoek naar vrijheidsbeperking in de zorg. Hij laat zien wat succesbepalende factoren zijn voor het terugdringen van vrijheidsbeperking. Waar liggen kansen en uitdagingen voor de thuiszorg, het verpleeghuis en het ziekenhuis?
Prof.dr. Jan Hamers, hoogleraar Ouderenzorg Universiteit Maastricht

10:20 uur

Zorg in vrijheid, welke uitdagingen liggen er voor de dagelijkse zorg?

Jenneke van Veen laat zien dat het wetsvoorstel Zorg en dwang in essentie gelijk is aan de bestaande professionele richtlijnen in de ouderenzorg. Wat vragen deze richtlijnen van zorgverleners? Voor welke uitdagingen komen zij te staan om het ‘Nee, tenzij’ principe in de dagelijkse zorg na te leven?
Jenneke van Veen, bestuurslid V&VN en voorzitter IDé - Innovatiekring Dementie

10:40 uur

Korte vragenronde

10:55 uur

Koffie-/theepauze & Informatiemarkt

11:15 uur

Sessieronde 1 * Maak uw keuze uit 7 verschillende sessies

12:25 uur

Lunchpauze & Informatiemarkt

13:25 uur

Start plenair middagprogramma

Bij het terugdringen van vrijheidsbeperkende maatregelen kan je in de praktijk tegen diverse (ethische) dilemma’s aanlopen. Van het wanneer mag iemand zelf bepalen hoe laat hij naar bed mag tot aan het toepassen van een fixatie als een autogordel? Aan de hand van korte filmpjes wordt het thema ‘onvrijwillige zorg’ van diverse kanten belicht en gaan de congresdeelnemers in gesprek met elkaar.
Prof.dr. Raymond Koopmans, specialist ouderengeneeskunde en hoogleraar Ouderengeneeskunde Radboudumc

14:15 uur

Koffie-/theepauze & Informatiemarkt

14:35 uur

Sessieronde 2 * Maak uw keuze uit 7 verschillende sessies

15:45 uur

Wisseling sessies

15:55 uur

Sessieronde 3 * Maak uw keuze uit 9 verschillende sessies

17:00 uur

Netwerkborrel & Informatiemarkt

Sessierondes

Werkvormen

Workshop

Na een toelichting over een praktijkvoorbeeld of een methodiek worden de deelnemers uitgedaagd tot actieve deelname.

Ervaringssessie

In een ervaringssessie ligt de nadruk op het zelf ondergaan/ervaren van bepaalde methodieken om deze vervolgens in de eigen praktijk te kunnen inzetten.

Inspiratiesessie

Ga samen met andere deelnemers de onbewandelde paden op. Brainstorm, zoek naar mogelijkheden, uitdagingen en oplossingen.

Casuïstieksessie

Aan de hand van een praktijkvoorbeeld gaan de deelnemers met elkaar de diepte in. Waarbij speciale aandacht is voor de vertaling van het project naar de eigen praktijk.

Debat

De deelnemers gaan met elkaar in discussie over soms controversiële thema's, onder leiding van een ervaren en deskundige gespreksleider. Let op: voor debatten geldt een beperkt aantal deelnemers.

Ronde 1 Ronde 2 Ronde 3
1 .1 Beleid rond zorg en dwang (vol)
2 .1 Fixatievrije zorginstellingen, kan dat?
3 .1 Alternatieven voor vrijheidsbeperkende maatregelen (vol)
1 .2 Preventieve maatregelen in het ziekenhuis (vol)
2 .2 Vrijheidsbeperking in het ziekenhuis? Nee, tenzij… (vol)
3 .2 Afbouwen psychofarmaca en rol van de verzorgende
1 .3 Onvrijwillige zorg thuis
2 .3 Samenwerken aan vrijheid
3 .3 Casuïstiek uit het verpleeghuis
1 .4 Probleemgedrag en invloed van omgevingsfactoren
2 .4 Prikkelverwerking en dementie
3 .4 Casuïstiek uit de thuiszorg
1 .5 Aandachtspunten bij inzet van toezichthoudende domotica
2 .5 Effecten en terugdringen van psychofarmaca
3 .5 Casuïstiek uit het ziekenhuis (vol)
1 .6 Cliëntperspectief en mantelzorgparticipatie
2 .6 Cliëntenvertrouwenspersoon
3 .6 Shantala speciale zorg
1 .7 Bewegen in vrijheid
2 .7 Geen gesloten afdelingen meer
3 .7 Haptonomie als benaderingswijze
3 .8 Hoe ga ik nu zelf aan de slag als professional?
3 .9 Hoe ga ik nu zelf aan de slag als beleidsmaker/manager?

Partners

StudieArena
Academische Werkplaats Ouderenzorg
Centrum voor Consultatie en Expertise (CCE)
IDé Innovatiekring Dementie
Vilans
Zorginnovatiebureau DAZ

Kennismarkt

It-Fits
Moments Furniture
CCE
DAZ
IDé
Vilans

Voor wie?

Het programma is bedoeld voor:

  • Verpleegkundigen, verzorgenden en begeleiders uit de ouderenzorg, thuiszorg en ziekenhuizen
  • Casemanagers, ketenregisseurs en zorgcoördinatoren
  • Medewerkers hospices
  • Ergotherapeuten, fysiotherapeuten en andere paramedici
  • Activiteitenbegeleiders en medewerkers dagbehandeling
  • Maatschappelijk werkers, geestelijk verzorgers en ouderenadviseurs
  • (Beginnend) specialisten ouderengeneeskunde, GZ-psychologen en psychogerontologen
  • (Locatie)managers en afdelingshoofden en beleidsmakers
  • Medewerkers van kennisinstituten en brancheorganisaties

Accreditatie

Voor dit congres is geaccrediteerd aangevraagd bij:

  • KNGF/vakgroep NVFG (De Nederlandse Vereniging voor Fysiotherapie in de Geriatrie. Accreditatie is aangevraagd voor zowel het algemene register als het register geriatriefysiotherapeut)
  • V&VN (Kwaliteitsregister verpleegkundigen en verzorgenden)
  • Accreditatiebureau Verpleegkundig Specialisten Register
    • Verpleegkundig specialist acute zorg bij somatische aandoeningen
    • Verpleegkundig specialist chronische zorg bij somatische aandoeningen
    • Verpleegkundig specialist geestelijke gezondheidszorg
    • Verpleegkundig specialist intensieve zorg bij somatische aandoeningen
    • Verpleegkundig specialist preventieve zorg bij somatische aandoeningen
  • ADAP (o.a. voor ergotherapeuten, oefentherapeuten, logopedisten en diëtisten)
  • BAMw (Beroepsregister van agogische en maatschappelijk werkers)
  • SKGV (Stichting Kwaliteitsregister Geestelijk Verzorgers)