Programma
09.00 uur Ontvangst en registratie
09.30 uur Start ochtendprogramma
voorzitter: Wendie Zwarst, programmamaker StudieArena
09.35 uur Over welke cliënt hebben we het en waar verblijft deze?
Chantal ter Huurne, casemanager/bemoeizorger Tactus
09.50 uur Palliatieve zorg versus psychiatrie
In de GGZ-zorg komen soms twee werelden samen: de palliatieve en de psychiatrische zorg. Het is niet vanzelfsprekend dat deze elkaar vinden. Het ontbreekt vaak aan de benodigde kennis deze complexe zorg te geven. Aan de hand van de nieuwe praktijkgids 'Palliatieve zorg bij mensen met een psychiatrische stoornis' gaat Wim Janssen hier op in.
Wim Janssen, adviseur netwerken IKNL
10.15 uur Hoe ervaren cliënten en hun familie de zorg zelf?
Welke ervaringen hebben cliënten in de psychiatrie als zij niet meer beter worden? Welke zorgen hebben zij? En hoe ervaren familieleden deze situatie? Nasira Zaghouli deed onderzoek naar deze vraagstukken en vertelt over haar bevindingen.
Nasira Zaghouli, onderzoeker palliatieve zorg afdeling Anesthesiologie, Pijn en Palliatieve Zorg UMC St. Radboud
10.40 uur Koffie- / theepauze
10.55 uur Sessieronde 1 (zie omschrijving onderaan)
12.10 uur Lunch, netwerken
13.10 uur Plenair intermezzo
Rob Bruntink, freelance journalist/auteur met specialisaties palliatieve zorg en psychiatrie en Mariska Overman, HBO-theologe/docent Bureau MORBidee verzorgen vanuit Bureua MORBidee een verrassend intermezzo met een inhoudelijke knipoog.
13.55 uur Sessieronde 2 (zie omschrijving onderaan)
15.10 uur Koffie- / theepauze
15.25 uur Sessieronde 3 (zie omschrijving onderaan)
In kleinere groepen gaat u met elkaar in debat over een thema naar uw keuze.
16.30 uur Aansluitend netwerkborrel
Omschrijving sessieronde 1 en 2
Sessie 1 Samenwerking en kwaliteit van zorg (best practices) - alleen in sessieronde 2
Binnen veel GGZ-organisaties is weinig tot geen beleid voor palliatieve zorg. Toch zijn er verschillende succesverhalen van organisaties die palliatieve zorg op de kaart hebben gezet. In de regio Noord-Brabant/Noord-Limburg komen organisaties in een ‘Kenniskring’ bij elkaar om kennis te delen en samen verder te ontwikkelen. In deze sessie krijgt u handvatten geboden op verschillende gebieden, waaronder beleid, deskundigheidsbevordering en consultatie. Een prikkelende en concrete sessie!
Bo van Aalst, medewerker palliatieve zorg IKZ,
Maartje Hanegraaf, verpleegkundig specialist i.o. Reinier van Arkel groep en
John Castelijns, verpleegkundig specialist, GGZ Oost Brabant
Sessie 2 Bemoeizorg - alleen in sessieronde 1
Als je niet meer beter wordt heb je steun en hulp nodig van je omgeving. Maar wat als er geen mensen zijn om op terug te vallen? Of als je door een verslaving niet in het reguliere plaatje past? Hoe zorg je er dan voor dat je zorg krijgt van de huisarts of wordt opgenomen in een hospice? En wat als de cliënt helemaal geen zorg wil? Hoe ga je daar als zorgverlener mee om? Tactus past een vraaggestuurde aanpak toe, in contact met zowel de (verslaafde) cliënt als de reguliere zorgverlening.
Chantal ter Huurne, casemanager/bemoeizorger Tactus
Sessie 3 Reguliere hospices versus palliatieve unit
In veel reguliere hospices is een psychiatrische achtergrond een contra-indicatie, omdat men bang is dat er overlast voor andere bewoners zal ontstaan. Een palliatieve unit binnen een GGZ-instelling biedt wellicht meer mogelijkheden. Toch zijn er reguliere hospices die een weg gevonden hebben deze doelgroep te bedienen. Deze sessie gaat in op beide mogelijkheden.
Wubbien Wesselink, verpleegkundig specialisten GGZ GGz Centraal en
Hetty Stok, directeur Hospice Utrecht
Sessie 4 Besluitvorming in de palliatieve psychiatrie - alleen in sessieronde 2
In de palliatieve fase moeten veel keuzes worden gemaakt. Wel of niet behandelen, de soort behandeling, de mate en manier van zorgverlening, enzovoort. Rondom cliënten met een psychiatrische stoornis zijn deze keuzes vaak extra moeilijk, omdat er een diversiteit aan problemen speelt. Tijdens deze sessie krijgt u uitleg over een methodiek van besluitvorming. Voorbeelden maken duidelijk hoe de methodiek kan worden gebruikt in de psychiatrie.
Marjolein van Meggelen, adviseur netwerken IKNL
Sessie 5 Pijn en palliatieve sedatie
Waar begint palliatieve zorg en in welke vormen kom je pijn tegen? Hoe vind je bij pijn en palliatieve sedatie de passende dosering en de juiste medicatie als psychiatrische patiënten jarenlang medicatie en middelen gebruiken? Deze sessie gaat aan de hand van casuïstiek uit de praktijk in op deze vragen vanuit diverse problematiek uit de psychiatrie.
Marie-José Gijsberts, specialist ouderengeneeskunde Osira Amstelring, lokatie Groenelaan en Tineke Vos, psychiater en consulent IKNL
Sessie 6 Angst en depressie
Weten dat je dood gaat brengt vaak angst, ontkenning of zelf een depressie met zich mee. Maar hoe maak je onderscheid tussen soms onbehandelbare angst uit de psychiatrische problematiek en de angst voor, of de ontkenning van het naderend sterven? En hoe ga je als hulpverlener om met het gedrag dat hieruit voortkomt?
Dr. Florien van Heest, huisarts consulent palliatieve zorg Schoonoord en
Jobke Debats, sociaal psychiatrisch en palliatief verpleegkundige J&JSPVpraktijk
Sessie 7 Spiritualiteit als troost - alleen in sessieronde 1
Het naderend einde geeft bij mensen met een psychiatrische achtergrond vaak extra belading; er kan sprake zijn van ontkenning, angst, gebrek aan ziekte-inzicht en verstoorde relaties. Veel mensen gaan creatief om met deze situatie. Ze hebben bijvoorbeeld spirituele of religieuze antwoorden of ze vinden troost in de ontmoeting met familie, medebewoners, vrijwilligers en hulpverleners. Hoe ondersteun je dit proces als professional?
Monique van Hoof, geestelijk verzorger GGZ Oost Brabant
Sessie 8 Hoe bespreek je ethische dilemma’s? - alleen in sessieronde 2
Bij palliatieve zorg in de psychiatrie komen hulpverlener regelmatig voor ethische dilemma’s te staan. Behandelen we wel of niet? Hoe ga ik om met de autonomie van de cliënt, ook bij claimend gedrag? Wat doe ik bij wilsonbekwaamheid, uitzichtloos lijden en euthanasie? Het moreel beraad is een goede manier om deze vraagstukken multidisciplinair te bespreken. In deze sessie leert u om te gaan met deze methode aan de hand van uw eigen casuïstiek.
Yolande Voskes, onderzoeker en docent afdeling Metamedica VU Medisch Centrum
Debatten sessieronde 3
Debat 1 Film en debat: ‘Mijn tante is thuis gestorven’
Na het kijken van de film vindt er een discussie plaats over de vraag of palliatieve zorg in de psychiatrie wel zo anders is als de reguliere zorg. En wat maakt dan dat verschil?
Debatleider: Heidi de Kam, verpleegkundig specialist GGZ GGz Centraal
Debat 2 Film en debat: Uitzichtloos lijden en euthanasie
Waar sta als professional als de (jongere) psychiatrische cliënt aangeeft niet meer te willen leven? Nu is de eerste reactie ‘NEE, tenzij’ als er een verzoek om hulp bij zelfdoding komt. Moet dat niet omgebogen worden naar ‘JA, tenzij’? Programmamaker Elena Lindemans maakt momenteel een documentaire over deze moeilijke ethische kwestie. Na het zien van wat filmfragmenten (premiere!) gaat u met elkaar in debat aan de hand van pittige stellingen.
Debatleiders: Jeannette Croonen, mede-oprichter Stichting Euthanasie in de Psychiatrie (SEP), Natascha Matagora, bestuurslid SEP en Elena Lindemans, programma-/documentairemaker VARA
Debat 3 De toekomst van palliatieve zorg in de psychiatrie
Zonder een duidelijke rol - en taakverdeling stopt de doorontwikkeling van de palliatieve zorg in de psychiatrie en verdwijnt de gids ‘Palliatieve zorg bij mensen met een psychiatrische stoornis in een stoffige lade. Wie heeft hier een voortrekkersrol? Een pittig debat over de toekomst van deze complexe zorg.
Debatleider: Wim Janssen, adviseur netwerken IKNL
Debat 4 Formele versus informele zorg
Zijn verantwoordelijkheden te delen door vrijwilligers, mantelzorgers en professionals en zo ja, hoe doe je dat dan? En hoe zorg je er dan voor dat ook de relatie tussen deze partijen goed blijft?
Debatleiders: Anja van Rijswijk (beoogd spreker), LOC en Maddy Blokland, coördinator NKOP
Debat 5 Specialiseren of samenwerken
Om de kennis van palliatieve zorg voor mensen met een psychiatrische stoornis te vergroten zijn er twee mogelijkheden: specialiseren of samenwerken. Wat werkt beter? Moeten psychiatrische hulpverleners zelf scholing volgen in palliatieve zorg, vaardigheden en attitude of kunnen zij beter de kennis van buiten inroepen, bijvoorbeeld van consultatieteams palliatieve zorg? Welke weg levert voor de cliënt het meeste rendement op?
Debatleider: Bo van Aalst, medewerker Palliatieve Zorg IKZ
Downloaden PDF versie van het <congresprogramma>.
Aanmelden>>
Het programma werd georganiseerd door StudieArena in samenwerking met het Nederlands Kenniscentrum Ouderenpsychiatrie (NKOP), het Trimbos-instituut en het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) en vond plaats op 7 oktober 2013 in De Werelt in Lunteren.
