W
1
.1 Pijn als oorzaak van probleemgedrag
Pijn als oorzaak van probleemgedrag
Mensen met (gevorderde) dementie laten vaak moeilijk hanteerbaar gedrag zien. Er zijn veel factoren die dit kunnen veroorzaken. Van de mogelijke oorzaken krijgt pijn meestal weinig aandacht. Mensen met dementie kunnen niet altijd goed duidelijk maken dat ze pijn hebben. Hoe kun je als zorgverlener pijn herkennen en zo mogelijk verminderen? Tijdens deze workshop krijg je aan de hand van recent onderzoek, filmmateriaal en casuïstiek meer inzicht in het herkennen van en inspelen op pijn.
Anne Lore van Dalen-Kok en Janine van Kooten, artsen in opleiding tot specialist ouderengeneeskunde en promovendi Stichting Florence en VUmc
|
W
2
.1 Grip op probleemgedrag
Grip op probleemgedrag
Richtlijnen ten aanzien van probleemgedrag worden in de praktijk te weinig gevolgd, waardoor er vaak wordt teruggegrepen op vrijheidsbeperkende maatregelen of gedragsbeïnvloedende medicijnen. ‘Grip op Probleemgedrag’ is een gestructureerd programma, ontwikkeld in samenspraak met mensen uit de praktijk. Grip maakt deze richtlijnen concreet, zodat ze daadwerkelijk kunnen worden toegepast. Aan de hand van praktijkvoorbeelden leer je zelf grip te krijgen op probleemgedrag op de eigen afdeling.
Sandra Zwijsen, onderzoeker EMGO+ Instituut VUmc
|
Omgaan met delier
Delier (acute verwardheid) komt bij ouderen met dementie regelmatig voor; zowel thuis als in het verpleeghuis. Voor de cliënt zelf, maar ook voor familieleden en andere betrokkenen, is het een angstige ervaring, zeker als iemand hallucineert. Hoe herken je een delier, zeker als er sprake is van een 'stil delier', en wat kun je als zorgverlener doen om erger (een opname) te voorkomen? En hoe betrek je de mantelzorger hierbij? Bij deze workshop leer je hoe te handelen bij een delier.
Saskia Danen, verpleegkundige, gezondheidswetenschapper en trainer Zorg4Zorg
|
W
2
.2 Depressie en apathie
Depressie en apathie
Veel mensen die lijden aan dementie zijn ook depressief. Dit gaat vaak gepaard met apathie. Hoe herken je een depressie bij mensen met dementie en hoe voorkom je dit? Hoe ga je om met apathie en hoe is depressiviteit het best te behandelen? Deze workshop biedt veel praktijkoefeningen plus de inhoudelijke achtergrond.
Margje Mahler, psycholoog Stichting Kalorama en adviseur Kennis door Verbinding en
Cindy van de Bogert, psychomotorisch therapeut
|
W
1
.3 Terugdringen vrijheidsbeperkende maatregelen
Terugdringen vrijheidsbeperkende maatregelen
Soms lijkt een vrijheidsbeperkende maatregel de enige oplossing. Deze kunnen echter diep ingrijpen in het leven van cliënten. Er zijn veel alternatieven beschikbaar die de vrijheid van cliënten kunnen vergroten. Tijdens deze praktische workshop leer je hoe je vrijheidsbeperking zorgvuldig afweegt en kunt terugdringen op de afdeling. Je maakt tevens kennis met diverse instrumenten en gaat op zoek naar mogelijke toepassingen binnen de eigen organisatie.
Femke de Wit, senior adviseur Vilans
|
W
2
.3 Terugdringen psychofarmaca
Terugdringen psychofarmaca
Psychofarmaca worden op grote schaal ingezet bij mensen met dementie om ongewenst gedrag te onderdrukken. Het gebruik van deze middelen staat ter discussie, omdat de werkzaamheid beperkt is en de bijwerkingen aanzienlijk kunnen zijn. Is vermindering van psychofarmaca mogelijk en zelfs te voorkomen? Als er toch psychofarmaca nodig is, hoe doe je dit dan verantwoord? Tijdens deze workshop leer je het gebruik van psychofarmaca bij ouderen met dementie te voorkomen of beter te begeleiden en wordt er ingegaan op de factoren die bijdragen aan het voorschrijven ervan
Roland Wetzels, docent Radboudumc en specialist ouderengeneeskunde Pleyade
|
W
1
.4 Bewegen en activeren
Bewegen en activeren
In de praktijk wordt bij onbegrepen gedrag vaak een snelle oplossingen gekozen zoals rustgevende medicatie of fixeren. Vaak met averechts resultaat. Want wat is de oorzaak van het gedrag? Is er sprake van verveling of faalangst? Juist dan is het belangrijk cliënten te activeren en aan te zetten tot bewegen. Maar hoe verleid je mensen tot bewegen? In deze workshop leer je van praktijkvoorbeelden, waarbij mensen met gedragsproblemen worden ondersteund met een actief bewegingsprogramma.
Lenie Vermeer, GZ-psycholoog Lelie Zorggroep en
Brechje Tijssen, psychomotorisch therapeut en docent HAN
|
W
2
.4 Probleemgedrag bij niet-aangeboren hersenletsel
Probleemgedrag bij niet-aangeboren hersenletsel
Bij ouderen die getroffen zijn door een hersenbeschadiging zijn veranderingen in het gedrag en emoties veelal onvermijdelijk. Concentratiestoornissen, geheugenproblemen, verminderde belangstelling, afgevlakte of juist versterkte emoties zie je vaak terugkomen. De cliënt moet zichzelf in feite herontdekken. De naasten staan voor de moeilijke taak hoe om te gaan met deze vaak ingrijpende veranderingen. Deze workshop biedt praktische inzichten voor zorgverleners.
Hans van Dam, docent en consulent niet-aangeboren hersenletsel
|
W
1
.5 Aan- en afleren (probleem)gedrag
Aan- en afleren (probleem)gedrag
Gedragsverandering hoort onvermijdelijk bij dementie. Gedrag wordt in belangrijke mate veroorzaakt door de omgeving. Hoe kan je de oorzaken van het ontstaan van gedrag wegnemen en kan je moeilijk hanteerbaar gedrag bijsturen. Het lerend vermogen van mensen met dementie kan hierbij behulpzaam zijn. In deze sessie ga je aan de slag met het toepassen van het lerend vermogen bij ‘lastig gedrag’ als boosheid, roepen en dwalen.
Ruud Dirkse, auteur, trainer en directeur zorginovatiebureau DAZ
|
W
2
.5 Stemmingsmanagement
Stemmingsmanagement
Het welbevinden van de cliënt hangt samen met mogelijke ontsporing van gedrag. Hoe bewaak je het welbevinden? Hoe kun je stress en stemmingswisseling zien aankomen en daar adequaat op reageren? Vroegtijdige herkenning van gedrag dat dreigt te ontsporen biedt de mogelijkheid om preventief te handelen. Hoe doe je dat? Een praktische workshop gericht op verzorgenden.
Frans Hoogeveen, lector Psychogeriatrie De Haagse Hogeschool
|
W
1
.6 Teamondersteuning en integrale aanpak
Teamondersteuning en integrale aanpak
Omgaan met probleemgedrag en het voorkomen hiervan vraagt een goede samenwerking en een veilige sfeer binnen een team. Het is daarbij belangrijk de cliënt erg goed te kennen, waarbij nauwkeurig wordt gekeken naar de functie van het gedrag, het ontwikkelen van een begeleidingsstijl op maat en het beïnvloeden van omgevingsfactoren. Aan de hand van diverse praktijkvoorbeelden in deze sessie leer je om met het eigen team probleemgedrag integraal aan te pakken.
Martin de Vor, consulent CCE
|
I
2
.6 Psycholoog als teamcoach
Psycholoog als teamcoach
Hoe zorg je er als (beginnend) psycholoog binnen een instelling voor om in samenwerking met verzorgenden goede zorg te verlenen? Hoe kan je het team optimaal coachen bij het zoeken naar alternatieve oplossingen bij probleemgedrag. Hoe kom je tot een gezamenlijk plan van aanpak en ga je om met weerstand. Aan de hand van casuïstiek wordt er dieper op deze vraagstukken ingegaan. Een inspiratiesessie voor de (beginnend) psychologen, SPV-ers en gespecialiseerd verpleegkundigen.
Maritza Allewijn, GZ-psycholoog St. De Rijnhoven
|
W
1
.7 Invloed van omgevingsfactoren op gedrag
Invloed van omgevingsfactoren op gedrag
Gedrag van mensen met dementie is sterk afhankelijk van de omgeving. Dit komt door het verlies van het denkvermogen. Een gunstige (stressvrije) omgeving kan ongewenst gedrag voorkomen. Wat is een gunstige omgeving en hoe zorg je hiervoor? Tijdens deze drie-in-één workshop krijg je kennis van de werking van het cognitieve en emotionele brein, leer je naar de bouw en inrichting van binnen-en buitenruimte kijken door de ogen van mensen met dementie en oefen je in het gunstig contact maken en houden.
Marga van Oort, projectleider en docent,
Wilma Lanke, omgevingsvormgever binnen en buitenruimte en
Linda Willems, trainer en acteur Bureau Brein Dementie en Omgeving
|
O
2
.7 De invloed van je eigen gedrag
De invloed van uw eigen gedrag
Komt onbegrepen gedrag voort uit agressie of verdediging? Kan het zijn dat ons gedrag en de omgeving zo'n grote invloed heeft op de cliënt dat deze zichzelf moet verdedigen? Hoe komt het eigen gedrag over op de cliënt en wat voor reactie levert dat op? En als de interactie goed gaat, wat kun je dan hiervan leren? De 'Reflectietool' leert het eigen gedrag te spiegelen. Tijdens deze oefensessie ervaar je het belang van gestructureerde reflectie en maak je actief kennis met de Reflectietool als instrument hiervoor.
Barbara Oppelaar, trainer en acteur Ervarea
|
W
1
.8 Mantelzorgparticipatie en persoonsgerichte zorg
Mantelzorgparticipatie en persoonsgerichte zorg
In de persoonsgerichte zorg gaat het om het echt leren herkennen van de persoon met dementie, de persoonlijke omstandigheden en mogelijkheden die hij of zij heeft. Hierbij wordt het betrekken van de mantelzorger vaak vergeten, terwijl zij een waardevolle bijdrage kunnen leveren aan het zorgproces, zeker in geval van moeilijk hanteerbaar gedrag. Tijdens deze workshop leer je aan de hand van praktijkvoorbeelden om samen met de mantelzorger invulling te geven aan persoonsgerichte zorg.
Bernadette Willemse, wetenschappelijk medewerker programma Ouderen Trimbos-instituut en
Aukje Post, manager DCM Nederland
|
I
2
.8 Ondersteunen mantelzorgers thuis
Ondersteunen mantelzorgers thuis
Op het moment dat cliënten thuis in een verder stadium van dementie komen, verandert er veel voor de mantelzorgers. Hoe kunnen zij thuis het gedrag van hun naaste beter begrijpen en hierop inspelen? En hoe kan de professional de mantelzorger hierin ondersteunen? Tijdens deze inspiratiesessie ga je op zoek naar mogelijkheden om samen met de mantelzorger tot goede zorg te komen. Een mantelzorger deelt zijn persoonlijke ervaringen.
Lenie Vermeer, GZ-psycholoog Lelie Zorggroep en
Henk Heikens, ervaringsdeskundige
|
C
1
.9 Leren van Casussen
Leren van Casussen
Leren van Casussen is een methode om aan de hand van actuele casuïstiek probleemgedrag te analyseren. Met tekst, beeld en geluid wordt een casus van een cliënt besproken. Wat is het probleem, wat is de oorzaak en hoe is het probleemgedrag stapsgewijs aan te pakken. Ook het resultaat komt in beeld: hoe gaat het nu met de cliënt? Vervolgens leer je deze methodiek toe te passen aan de hand van zelf ingebrachte casuïstiek.
Paul Knippers, coördinator CCE
|
O
2
.9 Boosheid en agressie verminderen door Shantala
Boosheid en agressie verminderen door Shantala
Boze of agressieve cliënten kunnen zeer bedreigend overkomen. Hoe verzorgenden daarop reageren is van invloed op het gedrag van de cliënt. Shantala Speciale Zorg is een aanrakingsmethode die boosheid en agressie op een positieve manier kan beïnvloeden. Tijdens deze actieve sessie leer je hoe een respectvolle aanraking lichamelijke spanningen, die gepaard gaan met boosheid en agressie, kan verminderen.
Ria Bartels, trainer Shantala Speciale Zorg en verpleegkundige en activiteitenbegeleidster Severinus
|
W
1
.10 Let's talk about sex
Let's talk about sex
Mensen met dementie blijven behoefte houden aan intimiteit en seksualiteit. Ze kunnen dit uiten via woord en gedrag. Hoe (h)erken je dit als zorgverlener? Ga je in op het gedrag of probeer je de onderliggende gevoelens bespreekbaar te maken? Hoe doe je dit dan, want praten over intimiteit en seksualiteit ligt gevoelig. Tijdens deze workshop leer je meer over het (h)erkennen van onderliggende behoeften van de cliënt plus manieren om deze bespreekbaar te maken.
Riët Daniël, psycholoog Archipel Zorggroep
|
I
2
.10 Afstemmen op probleemgedrag
Afstemmen op probleemgedrag
Voor cliënten met dementie die gedragsproblematiek vertonen is opname in een verpleeghuis niet eenvoudig. Zorggroep Elde heeft een tijdelijke afdeling, waar deze cliënten multidisciplinair intensieve begeleiding en behandeling krijgen, zonder direct medicatie in te zetten. In het contact tussen medewerker en cliënt mag het gedrag van de cliënt er zijn en sluit de medewerker daarop aan. Essentie is dat de medewerker zichzelf als instrument inzet in het contact met de cliënt. Aan de hand van casuïstiek en filmmateriaal krijg je zelf handvatten hoe om te gaan met het soms onbegrepen gedrag van je cliënten.
Barbara Wijnand, hoofd verzorging & verpleging en
Gerrie Hubers, GZ-psycholoog Zorggroep Elde
|
Toetsing en handhaving door IGZ
Ik zie, ik zie, wat jij anders ziet
Gedragsverandering en ethische dilemma's
Het programma was o.a. bestemd voor:
Informatiestand
