W
1
.1 Symptomen en vroegsignalering*
Het in een vroegtijdig stadium signaleren van dementie bij mensen met een verstandelijke beperking is niet eenvoudig. In deze sessie gaan we in op de gedragssymptomen die al in een voorstadium te zien zijn. Welke gedragsveranderingen zijn er? Wat betekenen deze voor het dementieproces?
Marian Maaskant, onderzoekscoördinator Stafgroep Kwaliteit & Innovatie Stichting Pergamijn en Rianne Meeusen, GZ-psycholoog en orthopedagoog GGZ Eindhoven
*Het spel 'Weten, Vergeten en Begeleiden' maakt onderdeel uit van deze sessie
|
|
W
3
.1 Symptomen en vroegsignalering*
Het in een vroegtijdig stadium signaleren van dementie bij mensen met een verstandelijke beperking is niet eenvoudig. In deze sessie gaan we in op de gedragssymptomen die al in een voorstadium te zien zijn. Welke gedragsveranderingen zijn er? Wat betekenen deze voor het dementieproces?
Marian Maaskant, onderzoekscoördinator Stafgroep Kwaliteit & Innovatie Stichting Pergamijn en Rianne Meeusen, GZ-psycholoog en orthopedagoog GGZ Eindhoven
*Het spel 'Weten, Vergeten en Begeleiden' maakt onderdeel uit van deze sessie
|
|
Voor een juiste diagnosestelling bestaan er voor mensen met een verstandelijke beperking landelijke richtlijnen. Deze zorgen voor een goede uitvoering van het diagnostische proces bij dementie. Veel organisaties gebruiken deze richtlijnen of hebben op basis daarvan eigen diagnostische protocollen ontwikkeld. Wat houden de richtlijnen in? Welke testmaterialen zijn er? Wat zijn de ontwikkelingen op dit gebied?
Rachel Dautzenberg, GZ-psycholoog/NVO orthopedagoog Chamsa
*Het spel 'Weten, Vergeten en Begeleiden' maakt onderdeel uit van deze sessie
|
|
W
1
.3 Begeleiden ouder wordende cliënt
De zorg voor de ouder wordende cliënt met een verstandelijke beperking kent unieke aspecten die vragen om specifieke competenties van medewerkers. Dit geldt in het bijzonder voor de omgang met mensen met dementie. Hulpverleners moeten goed op de hoogte zijn van de veranderingen bij de cliënt en hoe hij of zij deze ondergaat. Alleen dan is begeleiding effectief en efficiënt. Een sessie met veel voorbeelden uit de praktijk.
Dionne Schellekens, trainer adviseur HAN/VDO opleiding, advies en coaching en Linda Willems, acteur Generatie-eigen-Wijze
|
W
2
.3 Begeleiden ouder wordende cliënt
De zorg voor de ouder wordende cliënt met een verstandelijke beperking kent unieke aspecten die vragen om specifieke competenties van medewerkers. Dit geldt in het bijzonder voor de omgang met mensen met dementie. Hulpverleners moeten goed op de hoogte zijn van de veranderingen bij de cliënt en hoe hij of zij deze ondergaat. Alleen dan is begeleiding effectief en efficiënt. Een sessie met veel voorbeelden uit de praktijk.
Dionne Schellekens, trainer adviseur HAN/VDO opleiding, advies en coaching en Linda Willems, acteur Generatie-eigen-Wijze
|
|
W
1
.4 Pijn bij dementie*
Iemand met dementie kan zijn persoonlijke wensen en behoeften niet altijd duidelijk maken. In deze interactieve sessie laten we zien hoe u pijn kunt herkennen bij personen met verminderde communicatieve mogelijkheden. U komt meer te weten over het mogelijke gevolg van verschillende typen dementie voor de pijnbeleving. We dagen u uit mee te denken over de mogelijkheden pijnbeleving bij de verstandelijk beperkte persoon met dementie goed in te schatten.
Nanda de Knegt, onderzoeker (pijnbeleving en cognitie bij volwassenen met Down syndroom) Klinische Neuropsychologie Vrije Universiteit Amsterdam en Hilde Giesbers, orthopedagoog ASVZ
*Het spel 'Weten, Vergeten en Begeleiden' maakt onderdeel uit van deze sessie
|
W
2
.4 Pijn bij dementie*
Iemand met dementie kan zijn persoonlijke wensen en behoeften niet altijd duidelijk maken. In deze interactieve sessie laten we zien hoe u pijn kunt herkennen bij personen met verminderde communicatieve mogelijkheden. U komt meer te weten over het mogelijke gevolg van verschillende typen dementie voor de pijnbeleving. We dagen u uit mee te denken over de mogelijkheden pijnbeleving bij de verstandelijk beperkte persoon met dementie goed in te schatten.
Nanda de Knegt, onderzoeker (pijnbeleving en cognitie bij volwassenen met Down syndroom) Klinische Neuropsychologie Vrije Universiteit Amsterdam en Hilde Giesbers, orthopedagoog ASVZ
*Het spel 'Weten, Vergeten en Begeleiden' maakt onderdeel uit van deze sessie
|
|
W
1
.5 Omgaan met onbegrepen (probleem)gedrag*
Het dementieproces verloopt doorgaans snel. Het gedrag dat de cliënt daarbij vertoont is vaak moeilijk te begrijpen. De karakterveranderingen zijn indringend om mee te maken, voor begeleiders, familie en medecliënten. Hoe ga je daarmee om in de dagelijkse praktijk? Wat is de rol van de omgeving en de
professional? Hoe pak je dit multidisciplinair aan? De sessie wordt omlijst door casuïstiek uit de praktijk.
Arianne Uijl-Blijenberg, orthopedagoog/generalist & GZ psycholoog ASVZ en Nel Kraayeveld, ouderenadviseur/-coach ASVZ
*Het spel 'Weten, Vergeten en Begeleiden' maakt onderdeel uit van deze sessie
|
|
W
3
.5 Omgaan met onbegrepen (probleem)gedrag*
Het dementieproces verloopt doorgaans snel. Het gedrag dat de cliënt daarbij vertoont is vaak moeilijk te begrijpen. De karakterveranderingen zijn indringend om mee te maken, voor begeleiders, familie en medecliënten. Hoe ga je daarmee om in de dagelijkse praktijk? Wat is de rol van de omgeving en de
professional? Hoe pak je dit multidisciplinair aan? De sessie wordt omlijst door casuïstiek uit de praktijk.
Arianne Uijl-Blijenberg, orthopedagoog/generalist & GZ psycholoog ASVZ en Nel Kraayeveld, ouderenadviseur/-coach ASVZ
*Het spel 'Weten, Vergeten en Begeleiden' maakt onderdeel uit van deze sessie
|
W
1
.6 Ondersteuningsmethodieken
De fenomenologische benadering biedt handvatten bij de begeleiding van dementerende cliënten met een verstandelijke beperking. Deze alomvattende begeleiding brengt onderdelen van complementaire zorg, belevingsgerichte zorg en reminiscentie bij elkaar. Interactie, inleving en respect zijn sleutelbegrippen. In deze sessie een toelichting op deze benadering met praktijkvoorbeelden. Deelnemers ervaren ook zelf hoe deze benadering werkt.
Marloes Lansbergen, gedragsdeskundige i.s.m. Daniele van den IJssel, verpleegkundige en Linda Havelaar, senior begeleider locatie Toermalijn Ipse de Bruggen
|
|
W
3
.6 Ondersteuningsmethodieken
De fenomenologische benadering biedt handvatten bij de begeleiding van dementerende cliënten met een verstandelijke beperking. Deze alomvattende begeleiding brengt onderdelen van complementaire zorg, belevingsgerichte zorg en reminiscentie bij elkaar. Interactie, inleving en respect zijn sleutelbegrippen. In deze sessie een toelichting op deze benadering met praktijkvoorbeelden. Deelnemers ervaren ook zelf hoe deze benadering werkt.
Marloes Lansbergen, gedragsdeskundige i.s.m. Daniele van den IJssel, verpleegkundige en Linda Havelaar, senior begeleider locatie Toermalijn Ipse de Bruggen
|
|
W
2
.7 Haptonomie en Shantala
Als communicatie steeds moeilijker wordt bij de voortschrijdende dementie bij mensen met een verstandelijke beperking, spelen non-verbale benaderingswijzen een steeds grotere rol. Door een vaak hoge werkdruk en daardoor gejaagde manier van werken komen respect voor de cliënt en de bejegening in het geding. Met haptonomie en shantalamassage is goede zorg mogelijk met behoud van respect voor de cliënt. Na een theoretische inleiding doen deelnemers in deze sessie zelf een aantal praktische oefeningen.
Marca van de Broek, bewegingsagoge en docent Shantalamassage en Karin Meulenbroeks, fysiotherapeute, beide trainers Buro Urlings
|
W
3
.7 Haptonomie en Shantala
Als communicatie steeds moeilijker wordt bij de voortschrijdende dementie bij mensen met een verstandelijke beperking, spelen non-verbale benaderingswijzen een steeds grotere rol. Door een vaak hoge werkdruk en daardoor gejaagde manier van werken komen respect voor de cliënt en de bejegening in het geding. Met haptonomie en shantalamassage is goede zorg mogelijk met behoud van respect voor de cliënt. Na een theoretische inleiding doen deelnemers in deze sessie zelf een aantal praktische oefeningen.
Marca van de Broek, bewegingsagoge en docent Shantalamassage en Karin Meulenbroeks, fysiotherapeute, beide trainers Buro Urlings
|
|
W
2
.8 Contactbevorderende benadering
Uit ervaring blijkt dat mensen met een verstandelijke beperking en dementie niet altijd de communicatieve middelen tot hun beschikking hebben om via taal uiting te geven aan hun beleving. De Veder Methode opent mogelijkheden om contact te maken en te behouden door het gebruik van sterke theatrale prikkels in het een op een contact. Door samen te spelen, te zingen en poëzie te declameren, ontstaat naast wederkerig contact ook contact tussen cliënten onderling. In deze sessie maakt u kennis met de Veder Methode, een contactbevorderende benadering. U hoort achtergronden van deze werkwijze en ervaart wat de betekenis hiervan kan zijn.
Jan Krol, speler en trainer bij Theater Veder en Jet Vinken, manager wonen PSW-Limburg
|
W
3
.8 Contactbevorderende benadering
Uit ervaring blijkt dat mensen met een verstandelijke beperking en dementie niet altijd de communicatieve middelen tot hun beschikking hebben om via taal uiting te geven aan hun beleving. De Veder Methode opent mogelijkheden om contact te maken en te behouden door het gebruik van sterke theatrale prikkels in het een op een contact. Door samen te spelen, te zingen en poëzie te declameren, ontstaat naast wederkerig contact ook contact tussen cliënten onderling. In deze sessie maakt u kennis met de Veder Methode, een contactbevorderende benadering. U hoort achtergronden van deze werkwijze en ervaart wat de betekenis hiervan kan zijn.
Jan Krol, speler en trainer bij Theater Veder en Jet Vinken, manager wonen PSW-Limburg
|
|
W
2
.9 Inzet ervaringsdeskundigheid cliënten/mantelzorgers
De ervaringsdeskundigheid en de eigen inbreng van de cliënt en zijn naasten wordt vaak onderbelicht. Gelukkig zijn er steeds meer ontwikkelingen waarbij wel gebruik gemaakt wordt van deze deskundigheid. De cliëntenorganisaties werken aan de ontwikkeling van dementietafels (alzheimercafé’s). Ook worden wegwijzers en handreikingen ontwikkeld voor en door de ouder wordende cliënt met een verstandelijke beperking en diens naasten. Dementie is daarbinnen een bijzonder aandachtsgebied. In deze sessie passeert een aantal mogelijkheden, om meer gebruik te maken van ervaringsdeskundigheid, de revue.
Dickie van de Kaa, adjunct-directeur KansPlus/VraagRaak
|
W
3
.9 Inzet ervaringsdeskundigheid cliënten/mantelzorgers
De ervaringsdeskundigheid en de eigen inbreng van de cliënt en zijn naasten wordt vaak onderbelicht. Gelukkig zijn er steeds meer ontwikkelingen waarbij wel gebruik gemaakt wordt van deze deskundigheid. De cliëntenorganisaties werken aan de ontwikkeling van dementietafels (alzheimercafé’s). Ook worden wegwijzers en handreikingen ontwikkeld voor en door de ouder wordende cliënt met een verstandelijke beperking en diens naasten. Dementie is daarbinnen een bijzonder aandachtsgebied. In deze sessie passeert een aantal mogelijkheden, om meer gebruik te maken van ervaringsdeskundigheid, de revue.
Dickie van de Kaa, adjunct-directeur KansPlus/VraagRaak
|
W
1
.10 Belang en invloed van omgevingsfactoren
Deze sessie wordt alleen aangeboden in de eerste sessieronde.
Gedrag van mensen met dementie is sterk afhankelijk van de omgeving. Dit komt door het verlies van het denkvermogen. In een 'gunstige' omgeving (stressvrij voor het onderbrein), is het gedrag ook gunstig en omgekeerd. Een gunstige omgeving kan daarmee probleemgedrag voorkomen. Bovendien wordt het gedrag éénvormig en voorspelbaar. Er zijn veel gunstige omgevingsfactoren die goed werken voor álle mensen met dementie, ook voor mensen met een verstandelijke beperking. Welke dat zijn hoort u in deze sessie.
Jos Slutter, docent Het BreinCollectief (in de visie van Anneke van der Plaats)
|
|
|
|
W
2
.11 Organisatie en beleid
Binnen veel VGZ-instellingen groeit het aantal dementerende cliënten. Dit vraagt enige aanpassing; van de zorgverleners, de medecliënten, de leidinggevenden en de hele organisatie. Hoe zorg je er nu voor dat je team, afdeling en/of instelling voldoende is toegerust om deze doelgroep goed te kunnen bedienen? Hoe ga je om met scholing, met groepsindelingen? Verplaats je mensen of juist niet? Lunetzorg heeft binnen de PG-woningen gezocht naar antwoorden op deze en andere vragen en heeft daar zijn beleid op aangepast. Zij willen het verloop en de uitkomsten van dit proces graag met u delen.
Isabelle van Lieshout, hoofd PG-afdelingen Lunetzorg, locatie Eckartdal
|
W
3
.11 Organisatie en beleid
Binnen veel VGZ-instellingen groeit het aantal dementerende cliënten. Dit vraagt enige aanpassing; van de zorgverleners, de medecliënten, de leidinggevenden en de hele organisatie. Hoe zorg je er nu voor dat je team, afdeling en/of instelling voldoende is toegerust om deze doelgroep goed te kunnen bedienen? Hoe ga je om met scholing, met groepsindelingen? Verplaats je mensen of juist niet? Lunetzorg heeft binnen de PG-woningen gezocht naar antwoorden op deze en andere vragen en heeft daar zijn beleid op aangepast. Zij willen het verloop en de uitkomsten van dit proces graag met u delen.
Isabelle van Lieshout, hoofd PG-afdelingen Lunetzorg, locatie Eckartdal
|
