|
1
.1 Hoe zet ik een beweegproject op?
(vol)
Deze sessie is volgeboekt. Een vergelijkbare sessie volgen? Dan adviseren wij sessie 2.2. Ook in deze sessie zal aandacht zijn voor het opzetten van een eigen beweegproject.
Hoe zet ik een beweegproject op?
Vanuit verschillende disciplines kunnen beweegprojecten worden gestart. Zowel vanuit de fysiotherapie, de ergotherapie, de activiteitenbegeleiding als vanuit de verzorging. Maar hoe zorg je er als enthousiaste eenling voor dat het ook daadwerkelijk vorm krijgt binnen de instelling? Hiervoor zijn er een aantal handige tips en praktijkvoorbeelden die we graag met je delen. Bijvoorbeeld hoe op een PG-afdeling een beweegprogramma is gestart door de fysiotherapie en een voorbeeld waarbij verzorgend personeel actief is betrokken en bewegen volledig is geïntegreerd in de zorg. Een sessie met inspirerende praktijkvoorbeelden en uitwisseling van ideeën.
Dorien Westra, fysiotherapeut Bruggebosch en
Astrid Lanen, fysiotherapeut Bruggebosch
|
2
.1 Bewegen op de afdeling
Bewegen op de afdeling
Bij verpleeghuis Oudshoorn is twee jaar geleden een veranderingsproces ingezet om welzijn meer centraal te stellen, onder andere door de inzet van welzijnscoaches en beweegagogen. Dit leidt tot veel nieuwe dynamiek op de afdelingen. Met behulp van attributen worden de woonkamers regelmatig omgebouwd tot gymzaal. Men werkt planmatig onder de titel 'Beweeg u fit club'. Plezier staat centraal. In deze workshop word je geïnspireerd tot meer bewegingsactiviteiten op de afdeling.
Desiree Lemoine, teamleider Rijnland Zorgroep en
Azmi Alubeid, bewegingsagoog welzijnsteam Verpleeghuis Oudshoorn Rijnland Zorgroep
|
|
1
.2 Interdisciplinaire samenwerking - leren van elkaar
Interdisciplinaire samenwerking - leren van elkaar
De rol en het vak van fysiotherapeuten en andere paramedici, die veel aandacht hebben voor bewegen, verandert. Zo wordt bewegen en activeren steeds meer een onderdeel van de dagelijkse activiteiten. Om de bewoners/cliënten optimaal te ondersteunen is kennisdeling en samenwerking tussen verschillende zorgprofessionals essentieel. Dit vraagt een andere manier van samenwerken. Andere verwachtingen en soms het doorbreken van patronen. Dit gaat over je visie, houding en concreet gedrag. Hoe kun je vormgeven aan interdisciplinaire samenwerking en scheiding tussen verschillende functie- en zorgdomeinen voorkomen? Naast inzicht in actuele ontwikkelingen, krijg je tijdens deze sessie handvatten van een verandercoach om interdisciplinaire samenwerking werkelijk vorm te geven.
Dr. Hans Hobbelen, bestuurslid NVFG en fysiotherapeut, bewegingswetenschapper en lector Healthy Lifestyle, Ageing and Health Care Hanzehogeschool Groningen en
Chantal van Arensbergen, verandercoach en trainer Eigen Regie in zorg en welzijn
|
2
.2 Beweegweek als start voor structurele bewegingsactiviteiten
Beweegweek als start voor structurele bewegingsactiviteiten
Bewegen en activeren zou veel meer onderdeel moeten zijn van de dagelijkse activiteiten (ADL). Om dit op de afdeling meer te stimuleren organiseerde De Wever bij alle woonzorg- en behandelcentra een Beweegweek. De afdelingen organiseerden zelf activiteiten afgestemd op de wensen en mogelijkheden van de bewoners. Fysiotherapeuten en ergotherapeuten ondersteunde daarbij met coaching en advies. De beweegweek bleek een goed start om bewegingsactiviteiten structureel in te zetten. Medewerkers werden zich bewust hoe makkelijk bewegingsactiviteiten konden worden ingezet. In deze sessie aandacht voor de vraag: hoe organiseer je zelf een inspirerende interdisciplinaire beweegweek en hoe kan je de beweegweek een structureel vervolg geven in de dagelijkse activiteiten?
Bianca Pastoors, fysiotherapeut locatie de Hazelaar en Kievitshorst De Wever
|
|
1
.3 Bewegen als interventie bij (probleem)gedrag
(vol)
Bewegen als interventie bij (probleem)gedrag
Steeds vaker wordt in de langdurige zorg bewegen ingezet als interventie bij 'lastig' of onbegrepen gedrag. Hoe kunnen beweeginterventies ingezet worden op het moment dat probleemgedrag zich voordoet en ter voorkoming van probleemgedrag? In de praktijk wordt nogal eens naar snelle oplossingen gegrepen zoals afzonderen, rustgevende medicatie tot fixeren. Vaak met averechts resultaat. Wat kunnen wij leren van de resultaten die zijn behaald bij de zorg voor mensen met zware gedragsproblematiek zoals Brandon? In deze sessie staan we uitgebreid stil bij praktijkvoorbeelden rond gedragsproblemen bij mensen met dementie.
Lenie Vermeer, GZ-psycholoog Lelie zorggroep / Trimbos-instituut en
Ruud Dirkse, directeur zorginnovatiebureau DAZ
|
2
.3 Bewegen en depressie
Bewegen en depressie
Veel bewoners van zorginstellingen hebben te maken met depressies. Hoe komt het dat bewegen kan helpen bij het voorkomen van depressies? Hoe dan? En welke rol kan bewegen spelen bij het behandelen van depressies? Deze sessie gaat in op het toepassen van bewegen in dit zorgprogramma en maakt daarbij gebruik van praktische oefeningen en voorbeelden.
Margje Mahler, psycholoog stichting Kalorama en
Alwies Hendriks, psychomotorisch therapeut stichting De Waalboog
|
|
1
.4 Uitnodigen tot bewegen binnen de ADL
Uitnodigen tot bewegen binnen de ADL
Algemene dagelijkse handelingen (ADL) als wassen, aankleden, koffie zetten en koken kunnen een goed moment zijn om met bewoners/cliënten te bewegen en hen actief te houden. Zorgmedewerkers hebben echter vaak de neiging om te snel dagelijkse handelingen over te nemen. Met als gevolg dat de cliënten minder zelfredzaam worden. Hoe kan je meer zelfregieversterkend werken en de dagelijkse activiteiten benutten om cliënten uit te nodigen tot meer bewegen? Tijdens deze doe-sessie ga je actief aan de slag met o.a. de zelfredzaamheidsradar.
Nico Knibbe, bewegingswetenschapper en partner LOCOmotion
|
2
.4 Dementie en de kunst van het verleiden
Dementie en de kunst van het verleiden
Activeren van mensen met dementie is vaak lastig. Angst om te falen speelt vaak een grote rol bij het ontstaan van apathisch gedrag. Daarnaast zijn (mantel)zorgers vaak geneigd om vanuit een warm hart en goed bedoeld de persoon met dementie erg te beschermen. Hierdoor worden zij geremd in hun natuurlijke behoefte aan beweging. Laat je door creatieve ideeën verleiden tot het toepassen van echte persoonsgerichte interventies om apathie te doorbreken. Dit is in het belang van de persoon met dementie, maar ook in het belang van mantelzorgers en verzorgenden. Aan de hand van casuïstiek worden voorbeelden uitgewerkt, waarbij de deelnemers de denktank vormen voor praktijksituaties.
Lenie Vermeer, GZ-psycholoog Lelie zorggroep en Trimbos-instituut
|
|
1
.5 Bewegingsactiviteiten aan tafel
(vol)
Bewegingsactiviteiten aan tafel
In een huiskamerproject of een dagvoorziening is het vaak een hele onderneming om tot een opstelling te komen voor bewegingsactiviteiten. De ruimte is bijvoorbeeld beperkt of het meubilair is zwaar. Gelukkig hoeft dit niet te betekenen dat een bewegingsactiviteit onmogelijk is. Rondom de tafel, aan de tafel en met behulp van de tafel zijn veel vaardigheden en bewegingsspelen op een leuke manier uit te voeren. In deze doe-sessie is aandacht voor de effecten van bewegingsactiviteiten aan tafel en ga je actief aan de slag met een aantal oefeningen. Tevens is er aandacht voor speelse activiteiten uitgevoerd op de stoel.
Trees Werring-Lammers, Sportservice Noord-Holland en auteur Spelenderwijs in beweging: actief aan tafel - handreiking voor activiteitenbegeleiders en vrijwilligers in de ouderenzorg
|
2
.5 Rolstoelgebonden beweegactiviteiten
Rolstoelgebonden beweegactiviteiten
Als mensen niet zelf kunnen bewegen, hoe geef je ‘bewogen worden’ dan vorm? Binnen ’s Heerenloo, locatie Bedum, is er voor alle rolstoelgebonden cliënten een persoonlijk houdings- en beweegplan gemaakt. Onderzoek heeft uitgewezen dat door een bewegingsbeleving gedragsproblemen verminderen en de alertheid, betrokkenheid en het welbevinden toenemen als gevolg van deze bewegingsvorm. Met het beweegprogramma streven we naar 30 minuten bewogen worden per dag. Rolstoelgebonden mensen zitten en liggen veel in dezelfde houding. Extra aandacht gaat dan ook uit naar de houding. Wat is hiervoor verantwoorde zorg en welke bewegingsvormen zijn voor rolstoelgebonden cliënten?
Greta van Dijk, fysiotherapeut 's Heeren Loo Opmaat
|
|
1
.6 Bewegen, interactieve games en technologische hulpmiddelen
Bewegen, interactieve games en technologische hulpmiddelen
De ondersteuning en activering van kwetsbare ouderen door middel van technologie heeft zich wereldwijd sterk ontwikkeld, zowel voor thuis als in een zorginstelling. In deze sessie passeren enkele ontwikkelingen in de ouderenzorg de revue, van interactieve games tot eenvoudig in te zetten technologische hulpmiddelen als een beeldhorloge en activiteitenmeter. Aan de hand van korte filmpjes over en het uitproberen van enkele technologische hulpmiddelen ga je met elkaar in discussie over de inzet en aansluiting bij de persoonlijke wensen en mogelijkheden van de cliënten.
Dr. Susy Braun, hoofddocent / senior onderzoeker Faculteit Gezondheidszorg, lectoraat Autonomie en Participatie van Chronisch Zieken Zuyd Hogeschool
|
2
.6 Help elkaar (on)bewust in beweging
Help elkaar (on)bewust in beweging
Bewegen is in de kern zo natuurlijk, zo normaal en toch moet er bewust aandacht voor zijn om het weer terug te laten komen in het dagelijks leven van de cliënt. Het gedrag en de communicatie van de zorgprofessional speelt een belangrijke rol bij het stimuleren om meer te bewegen. Welke gedrag heeft een negatief effect en hoe kan je cliënten verleiden tot bewegen? Gedragsverandering is een ingewikkeld proces, maar gelukkig zijn er met slimme communicatiemiddelen goede resultaten te bereiken. In deze workshop maak je kennis met de theorieën over (onbewuste) gedragsverandering. Ook leer je om te gaan met het beïnvloeden van onbewust gedrag.
Maarten Wesselman, adviseur Gedragsbeïnvloeding NISB en
Anneke Hiemstra, adviseur Ouderen NISB
|
|
1
.7 Fitness met een zorgvraag
Fitness met een zorgvraag
Fitness staat hoog op het lijstje met favoriete beweegactiviteiten van ouderen. Toch is er maar een beperkte groep ouderen die dit regelmatig doet, zeker als we kijken naar ouderen met een zorgvraag en/of wonend in een zorgcentrum. Dit vraagt om nieuwe creatieve oplossingen en samenwerkingsvormen. In deze sessie gaan de deelnemers samen op zoek naar nieuwe wegen om ouderen met een zorgvraag vaker te kunnen laten fitnessen.
Thomas Verheij, directeur beweegcentrum Formupgrade en bestuurslid Fit!vak en
Geert Geurken, hoofd sportontwikkeling gemeente Arnhem
|
2
.7 Mindfulness Yoga
Mindfulness Yoga
Mindfulness Yoga betekent letterlijk met aandacht bewegen. Mindfulness Yoga bevordert de bewustwording waardoor kwetsbare ouderen beter leren voelen en benoemen waar hun behoeften liggen. Yoga oefeningen houden spieren en gewrichten soepel, zorgen voor stevige botten, geven een goede doorstroming van hart-, vaten- en lymfesysteem en brengen het zenuwstelsel in balans. Yoga helpt zo bij het vermindering van ouderdomsklachten als artrose, osteoporose en slaapstoornissen. Yoga verbetert de balans waardoor er minder risico is op vallen en heeft ook een positief effect op stemmingswisselingen als gevolg van bijvoorbeeld dementie. In deze workshop leer je yoga, adem en massage oefeningen die je samen, op elke moment van de dag met kwetsbare ouderen zou kunnen doen.
Femke Hol, docent Samsara Yogadocentenopleiding en eigenaar Karibu Yoga
|
|
1
.8 Gagol therapie
Gagol therapie
In Japan worden mooie resultaten geboekt met Gagol therapie, een holistisch programma met specifieke bewegingen, warmte therapie, een spel en geheugentraining. Het fysiek en mentaal functioneren verbetert, ook bij mensen met gevorderde dementie, wanneer men de oefeningen gedurende enige tijd zeer frequent uitvoert. Vorig jaar is dit beweeg- en cognitief oefenprogramma in Nederland geïntroduceerd. In deze sessie hoor je over de achtergronden van Gagol therapie en de eerste praktijkervaringen in Nederland.
Mariëtte Versleijen, initiator Praktijk voor Gagol therapie in Nederland
|
2
.8 Ambitieus geriatrisch revalideren
Ambitieus geriatrisch revalideren
Bij revalidatie van ouderen mag de lat hoger worden gelegd. Hoe krijgen we de juiste doelen, sfeer en samenwerking? Hoe werk je hierbij interdisciplinair samen? Welke rol kan cognitieve revalidatie betekenen ten aanzien van het bewegen? Hoe kun je ervoor zorgen dat revalidanten ook zonder therapeut revalideren? Een mooi voorbeeld is het vernieuwende revalidatieprogramma ‘Laurens Therapeutisch Klimaat’, hierbij worden revalidanten de hele dag door gestimuleerd om datgene te oefenen wat nodig is om zo zelfstandig mogelijk te kunnen functioneren. Dit revalidatieprogramma is gericht op CVA-revalidanten maar kan ook worden ingezet bij andere doelgroepen.
Aafke de Groot, stafdocent Geriatrische Revalidatie VUmc / specialist ouderengeneeskunde Vivium Zorggroep en
Marieke Terwel, GZ-psycholoog, projectleider Laurens Therapeutisch Klimaat en auteur van het boek 'Alles is revalidatie'
|
|
1
.9 Biodanza, dans van het leven!
Biodanza, dans van het leven!
Biodanza is een systeem van menselijke ontwikkeling gebaseerd op bewegen, muziek, en (onderling) contact. Het combineert motorische coördinatie, emoties, zintuiglijke stimulatie en sociale interactie. Voor de ouder wordende mens betekent dat niet alleen fysieke regeneratie, maar ook het ervaren van affectieve relationele verbindingen. Hierdoor versterkt het zelfvertrouwen en het gevoel van eigen waarde, van er toe doen. In deze sessie ga je zelf Biodanza ervaren en gaat het in eerste instantie om jouw ervaring. Daarna maken we de slag naar hoe nog meer in te zetten voor ouderen, zowel thuis als in het verpleeghuis.
Monique Hoed, coach en docent School voor Biodanza Utrecht en
Lucie van der Veer, docent Biodanza Nieuwegein
|
2
.9 Muziek als middel voor activeren en contact
Muziek als middel voor activeren en contact
Muziek en dans daagt uit, verbindt, motiveert en beweegt mensen. Voor diverse ziektebeelden, zoals dementie, kan muziek zo een extra stimulans zijn tot bewegen. In deze sessie deelt Joke Bos haar ervaringen uit haar Ontmoetingscentrum waar wekelijks een dansmiddag wordt georganiseerd. Andrea Beugger, danseres Pra Muziektheater, vertelt over haar dansproject waarbij ook het contact met kinderen een belangrijke rol speelt. Kortom een inspirerende sessie over toenadering, afwijzing, contact maken, verleiding tot een activiteit, lichamelijke beperkingen, schaamte en over vertrouwen in je lijf en in elkaar.
Joke Bos, programmacoördinator Amsterdams Ontmoetingscentrum de Pijp Combiwel en
Andrea Beugger, danseres Pra Muziektheater
|
|
1
.10 Beweegvriendelijke omgeving en belevingstuinen
Beweegvriendelijke omgeving en belevingstuinen
Steeds meer zorginstellingen richten de buitenruimte in als beweegtuin. Een gezamenlijke moestuin, een ompad met verschillende ondergronden of een route met toestellen zijn varianten die steeds vaker voorkomen. Waar moet je bij het ontwerp daarvan op letten? De ene belevingstuin wordt veel gebruikt, de andere nauwelijks. Wat zijn sleutels tot succes? Welke belemmeringen zijn er voor het daadwerkelijk gebruik en hoe kunnen die weggenomen worden? In deze sessie hoor je ook meer over hoe dit op verschillende plekken praktisch wordt aangepakt.
Anke Wijnja, ontwerper beweegtuinen Bureau Fonkel
|
2
.10 Activerende omgevingsfactoren
Activerende omgevingsfactoren
De inrichting van een zorggebouw heeft grote invloed op de mate van activiteit en het bewegen van de bewoners van dit gebouw. 'Zintuiglijk ontwerpen' en dus slim gebruik maken van licht, kleuren en geuren kan leiden tot meer bewegen. Herkenbare voorwerpen, loopcircuits en gebeurtenissen die zich afspelen in huiskamers, zorgen voor beleving en beweging. Een sessie met veel praktijkvoorbeelden, maar waarin je ook zelf gaat ervaren wat 'zintuiglijk ontwerpen' betekent.
Femke Feenstra, interieurarchitect en directeur de Jong-Gortemaker-Algra Architecten
|
|
1
.11 Duurzame creatieve allianties
Duurzame creatieve allianties
Ontmoetingen kunnen heel stimulerend zijn voor activiteit en beweging. Veel initiatieven om gezamenlijke activiteiten te plannen zijn vaak eenmalig. Maar hoe kan je structureel en duurzame samenwerking organiseren waarbij meer bewogen wordt? Bijvoorbeeld tussen generaties. Zowel binnen als buiten. Bij Humanitas Deventer wonen bijvoorbeeld studenten tussen de ouderen in het verpleeghuis en ontstaan daardoor tal van mooie verbindingen. In deze sessie gaan de deelnemers gezamenlijk op zoek naar duurzame verbindingen om ouderen in zorginstellingen tot een actiever bestaan te verleiden.
Ruud Dirkse, directeur zorginnovatiebureau DAZ en
Gea Sijpkes, directeur Humanitas Deventer
|
2
.11 Inzet vrijwilligers en familieparticipatie
(vol)
Inzet vrijwilligers en familieparticipatie
Bij veel beweegactiviteiten is begeleiding nodig. Vrijwilligers en familieleden kunnen hierbij een belangrijke rol vervullen, maar hoe krijgen wij hen actief betrokken? Wat zijn hierbij doorslaggevende succesfactoren? Wat doe je al binnen je eigen instelling? Wat kunnen wij van elkaar leren? We gaan met elkaar in gesprek over de verschillende beweegactiviteiten en hoe vrijwilligers en familie meer betrokken kunnen worden. De methodiek van de netwerkcirkel, waarbij het aantal netwerkleden en hun positionering ten opzichte van de cliënt in kaart worden gebracht, kan daarbij een belangrijke bijdrage leveren. In deze inspiratiesessie staat het delen van ervaringen en successen centraal, leren door en met elkaar.
Daphne Mensink, adviseur/trainer DAZ en een familielid
|
Stimuleren van een goede beweeghouding
Ook dit programma over bewegen en activeren in de ouderenzorg was bedoeld voor medewerkers van (thuis)zorg- en welzijnsorganisaties en gemeenten. Het programma was tevens interessant voor medewerkers van onderwijs, universiteiten en kennisinstituten, brancheorganisaties en vertegenwoordigers van cliënten- en patiëntenorganisaties.