W
1
.1 Zorgen met je handen op je rug
Verzorgenden hebben vaak de neiging om te snel dagelijkse handelingen (ADL) over te nemen. Hoe zorg je dat zij dit minder doen? Bijvoorbeeld: aankleden, koffiezetten, etc. Kortom, hoe zet je bewoners/cliënten in hun eigen kracht en stimuleer je zelfredzaamheid. Een verdiepende sessie op de plenaire inleiding van Nico Knibbe. Deelnemers gaan tijdens deze doe-sessie zelf actief met elkaar aan de slag met o.a. de zelfredzaamheidsradar.
Nico Knibbe, bewegingswetenschapper en partner LOCOmotion
|
W
2
.1 Activering en de kunst van het verleiden
Activering en de kunst van het verleiden
Het gedrag en de communicatie van de zorgprofessional zelf speelt een belangrijke rol bij het stimuleren om meer te bewegen. Welke gedrag heeft een negatief effect en hoe kan je cliënten verleiden tot bewegen? Hoe doorbreek je weerstand bij de cliënt en zorg je dat bewegen leuk is of wordt? Het is de kunst van het verleiden, waarbij een creatieve en soms onorthodoxe aanpak verfrissend kan werken. Een interactieve inspiratiesessie, met praktijkcasuïstiek, beweging en hersenkrakers.
Nanette Hagedoorn, manager Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen, en auteur van onder meer Beweging in je brein en
Anneke Hiemstra, adviseur Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen
|
W
1
.2 Hoe zet ik een beweegproject op?
Vanuit verschillende disciplines kunnen beweegprojecten worden gestart. Zowel vanuit de fysiotherapie, de ergotherapie, de activiteiten begeleiding als vanuit de verzorging. Maar hoe zorg je er als enthousiaste eenling voor dat het ook daadwerkelijk vorm krijgt binnen de instelling? Hiervoor zijn er een aantal handige tips die we graag met je delen, alsook twee praktijkvoorbeelden. Een voorbeeld hoe op een PG-afdeling een beweegprogramma is gestart door de fysiotherapie en een voorbeeld waarbij verzorgend personeel actief is betrokken en bewegen volledig is geïntegreerd in de zorg. Een sessie met inspirerende praktijkvoorbeelden en uitwisseling van ideeën.
Marion Feenstra van der Zedde, fysiotherapeut en onderzoeker VU Amsterdam i.s.m.
Iris Fischer, fysiotherapeut Buitenhaeghe Almere en Dorien Westra, fysiotherapeut Bruggerbosch Enschede en
Astrid Lanen, fysiotherapeut Bruggerbosch Enschede
|
W
2
.2 Hoe zet ik een beweegproject op?
Vanuit verschillende disciplines kunnen beweegprojecten worden gestart. Zowel vanuit de fysiotherapie, de ergotherapie, de activiteiten begeleiding als vanuit de verzorging. Maar hoe zorg je er als enthousiaste eenling voor dat het ook daadwerkelijk vorm krijgt binnen de instelling? Hiervoor zijn er een aantal handige tips die we graag met je delen, alsook twee praktijkvoorbeelden. Een voorbeeld hoe op een PG-afdeling een beweegprogramma is gestart door de fysiotherapie en een voorbeeld waarbij verzorgend personeel actief is betrokken en bewegen volledig is geïntegreerd in de zorg. Een sessie met inspirerende praktijkvoorbeelden en uitwisseling van ideeën.
Marion Feenstra van der Zedde, fysiotherapeut en onderzoeker VU Amsterdam i.s.m.
Iris Fischer, fysiotherapeut Buitenhaeghe Almere en Dorien Westra, fysiotherapeut Bruggerbosch Enschede en
Astrid Lanen, fysiotherapeut Bruggerbosch Enschede
|
W
1
.3 Zelfredzaamheid thuis
Mantelzorgers zijn voor behoud van zelfredzaamheid van mensen met dementie van onschatbare waarde. In deze workshop wordt op interactieve wijze ingezoomd op de rol en beleving van mantelzorgers van mensen met dementie. Welke interventies kunnen bijdragen aan behoud van zelfredzaamheid en kwaliteit van leven thuis en hoe kun je daar als professional praktisch invulling aan geven? Deze actieve sessie is mede gebaseerd op inzichten uit de EDOMAH-methodiek, een wetenschappelijk onderbouwde ondersteuningswijze.
Tirza van Elk, trainer en ergotherapeut Kennemer Gasthuis en
Pieter de Boer, mantelzorger
|
W
2
.3 Module - Bewegingsgerichte zorg in praktijk
Om iedereen te ondersteunen bij het leveren van bewegingsgerichte zorg ontwikkelden KNGF, NVFG, ActiZ, LOC en V&VN een module 'Bewegingsgerichte zorg in praktijk brengen'. Deze praktische module gericht op alle betrokken functionarissen, familie en cliënt, maakt onderdeel uit van het Zorgleefplan Verantwoorde Zorg. Tijdens deze deelsessie wordt deze module kort gepresenteerd en gaat u actief aan de slag.
Wineke Snel, fysiotherapeut Vivium Zorggroep Naarderheem en
Helmie Mulder, beleidsmedewerker KNGF (Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie)
|
W
1
.4 Bewegingsactiviteiten aan tafel
In een huiskamerproject of een dagvoorziening is het vaak een hele onderneming om tot een opstelling te komen voor bewegingsactiviteiten. De ruimte is bijvoorbeeld beperkt of het meubilair is zwaar. Gelukkig hoeft dit niet te betekenen dat een bewegingsactiviteit onmogelijk is. Rondom de tafel, aan de tafel en met behulp van de tafel zijn veel vaardigheden en bewegingsspelen op een leuke manier uit te voeren. In deze doe-sessie is aandacht voor de effecten van bewegingsactiviteiten aan tafel en gaat u actief aan de slag met een aantal oefeningen. Tevens is er aandacht voor speelse activiteiten met het materiaal uitgevoerd op de stoel.
Trees Werring-Lammers, Sportservice Noord-Holland en auteur Spelenderwijs in beweging: actief aan tafel - handreiking voor activiteitenbegeleiders en vrijwilligers in de ouderenzorg
|
W
2
.4 Bewegen vanuit cliëntenperspectief
Dat bewegen veel voordelen heeft, weten veel professionals. Is de cliënt echter bewust van het belang van bewegen? Hoe kan de cliënt zelf meer betrokken worden bij een meer actieve leefstijl? Wat voor rol kan een cliëntenraad hierbij spelen? Bij meer bewegen hoort soms ook het bewust nemen van meer risico's, uiteraard wel op zo verantwoord mogelijke wijze. Hoe krijg je familie daarin mee als zorgverlener? Individuele beweegplannen, gekoppeld aan het zorgleefplan kunnen helpen bij de communicatie en de borging.
Lena Hillenga, beleidsadviseur LOC Zeggenschap in Zorg i.s.m.
Cor Verhoog, adviseur Clientenraad Amstelring-Bornholm
|
W
1
.5 Stimulerende omgevingsfactoren
De inrichting van een zorggebouw heeft grote invloed op de mate van activiteit en het bewegen van de bewoners van dit gebouw. Het regisseren van prikkels via bijvoorbeeld licht, kleuren, geluid en tactiliteit kan leiden tot meer activiteit. Herkenbare oriëntatie punten in de route en een goede opeenvolging van ruimtes en huiselijke gebeurtenissen nodigen uit tot betrokkenheid en activering. Een sessie met veel foto's en praktijkvoorbeelden, maar waarin u ook zelf aan het nadenken wordt gezet over de eigen gebouwde omgeving.
Caro van Dijk, architect Caro van Dijk Architectuur en docent TU-Delft en
Petra van der Schaaf, onderzoeker en adviseur OAZIS Healing Environment & Evidence Based Design
|
W
2
.5 Muziek als aanjager van bewegen
Muziek als aanjager van bewegen
Een bekende volkswijsheid is dat beweging ertoe leidt dat je je ook beter gaat voelen. Dit geldt ook voor ouderen, maar vaak bestaat er terughoudendheid om ouderen te betrekken binnen bewegingsactiviteiten. Als we muziek horen, dan gaan we vaak als vanzelf meebewegen. Voor diverse ziektebeelden, zoals Alzheimer en Parkinson, kan muziek zo een extra stimulans zijn tot bewegen. In deze sessie wordt in aansluiting op het plenaire programma ingegaan op hoe mensen met Alzheimer en Parkinson kunnen worden verleid tot dansen en welke dansoefeningen u therapeutisch kunt inzetten.
Madeleine Benjert, gespecialiseerd dansdocent/therapeut Stichting Groenhuysen en Dance for Health en
Joke Bos, programmacoördinator Amsterdams ontmoetingscentrum de Pijp Stichting Combiwel
|
W
1
.6 Beweeg- en belevingstuinen
Steeds meer zorginstellingen richten de buitenruimte in als beweegtuin. Een gezamenlijke moestuin, een ompad met verschillende ondergronden of een route met toestellen zijn varianten die steeds vaker voorkomen. Waar moet je bij het ontwerp daarvan op letten? De ene beweegtuin wordt veel gebruikt, de andere nauwelijks. Wat zijn sleutels tot succes? Welke belemmeringen zijn er voor het daadwerkelijk gebruik en hoe kan je die wegnemen? In deze sessie worden enkele voorbeelden uitgelicht en gaat u gezamenlijk opzoek naar de kansen en mogelijkheden om de buitenruimte actief in te zetten.
Anke Wijnja, ontwerper beweegtuinen Bureau Fonkel en
Daphne Mensink, trainer/adviseur zorginnovatiebureau DAZ
|
W
2
.6 Plezier in bewegen centraal
Binnen Philadelphia Zorg staat bewegen centraal in het kader van ‘aandacht en plezier’ en zijn er leuke en vernieuwende initiatieven genomen. Zo wordt er o.a. gewerkt met een beweegtas met materialen en een beweegmap met concrete oefeningen, waar begeleiders gebruik van kunnen maken om bewegen te stimuleren. Cliënten krijgen een eigen beweegpaspoort, waardoor zij nog meer gemotiveerd worden te bewegen. Tijdens deze inspiratiesessie wordt u meegenomen in deze goede voorbeelden en gaat u in kleine groepjes brainstormen om veel plezierige bewegingsactiviteiten te bedenken, die plenair worden verzameld en gedeeld, want plezier is enorm belangrijk om structureel te blijven bewegen.
Karin Volkers, coördinator kenniscentrum Stichting Philadelphia Zorg en
Tjal van den Berg, fysiotherapeute Stichting Philadelphia Zorg
|
W
1
.7 Valrisico en balans- en loopproblemen
Valongevallen hebben ingrijpende gevolgen voor zowel de gezondheid als de zelfredzaamheid van mensen met dementie. Naast functionele beperkingen, zijn mensen vaak bang opnieuw te vallen. De kans op depressie neemt toe, activiteiten en het aantal sociale contacten neemt af. In deze sessie gaan we in op nieuwe inzichten op basis van recent internationaal onderzoek met focus op looppatronen, valanalyse en risicofactoren. Een gezamenlijke verkenning van de uitdagingen voor valpreventie en mogelijke toepassing in de praktijk. Aan de hand van het project In Balans gaat u ook actief aan de slag met Valpreventie methodieken In Balans, waarin o.a. thaishe een belangrijk rol speelt.
Shanty Sterke, fysiotherapeut en bewegingswetenschapper Meerweide Aafje en onderzoeker vallen in het verpleeghuis Erasmus MC en
Joke Winkler, fysiotherapeut en verbonden aan Stichting Beweegproductie
|
W
2
.7 Aanleren van vaste looproute
Mensen met dementie kunnen leren. Dat vraagt om gerichte begeleiding en ondersteuning door zorgverleners, vrijwilligers en familie. Zo is het in de regel mogelijk om mensen met dementie een vaste route aan te leren, zowel binnen een zorginstelling als daarbuiten. Zorginstellingen die met dit vraagstuk al wat langer bezig zijn, slagen erin om gesloten afdelingen weer open te maken. Maar ook lukt het om mensen met dementie, met behulp van deze aanpak, langer thuis te laten wonen. Hoe kan je mensen met dementie vaste routes aanleren? U gaat in deze sessie met verschillende methodieken oefenen.
Ruud Dirkse, directeur van zorginnovatiebureau DAZ, trainer en auteur van het boek (Op)nieuw geleerd, oud gedaan
|
W
1
.8 Bewegen als interventie bij (probleem)gedrag
Bewegen als interventie bij (probleem)gedrag
Steeds vaker wordt in de langdurige zorg bewegen ingezet als interventie bij 'lastig' of onbegrepen gedrag. Hoe komt het dat meer bewegen leidt tot minder probleemgedrag? Wat betekent dit voor het voorkomen van gedragsproblemen? En hoe kan je beweeginterventies inzetten op het moment dat probleemgedrag zich voordoet? In de praktijk wordt nogal eens naar snelle oplossingen gegrepen zoals afzonderen, rustgevende medicatie tot fixeren. Vaak met averechts resultaat. Probleemgedrag kan worden verholpen door mensen te activeren en aan te zetten tot bewegen. In deze sessie staan we uitgebreid stil bij praktijkvoorbeelden rond gedragsproblemen bij mensen met een lichte en matige verstandelijke beperking en mensen met dementie.
Ruud Dirkse, directeur zorginnovatiebureau DAZ en
Paul Timmers, psychomotorisch therapeut ASVZ
|
W
2
.8 Simulator voor dagelijks bewegen bij dementie
Afgelopen twee jaar is een project uitgevoerd, waarbij aangepaste SilverFit-toestellen in huiskamers en centra voor dagbesteding zijn neergezet. Doel was om mensen met dementie regelmatig door middel van spellen en opdrachten te verleiden tot bewegen. Dit project wordt in maart 2014 geëvalueerd. Vers van de pers worden de resultaten met de deelnemers aan deze workshop gedeeld. Wat maakte dat het gebruik op de ene plek fors was, terwijl dat op andere plekken achterbleef? Wat kunnen we hiervan leren bij andere beweegprojecten, al dan niet met interactieve hulpmiddelen? U gaat in deze sessie uiteraard actief aan de slag met de SilverFit-apparaten.
Daphne Mensink, trainer adviseur zorginnovatiebureau DAZ en
Miriam Klok, projectleider CarintReggeland
|
W
1
.9 Bewegen en depressie
Veel bewoners van zorginstellingen hebben te maken met depressies. Hoe komt het dat bewegen kan helpen bij het voorkomen van depressies? En welke rol kan bewegen spelen bij het behandelen van depressies? Bij het Radboudumc is Doen bij Depressie ontwikkeld, een zorgprogramma voor de opsporing, preventie en behandeling van depressie bij ouderen in de langdurige zorg. Deze sessie gaat in op het toepassen van bewegen in dit zorgprogramma en maakt daarbij gebruik van praktische oefeningen en voorbeelden.
Debby Gerritsen, senior onderzoeker Universitair Kennisnetwerk Ouderenzorg Nijmegen en
Alwies Hendriks, psychomotorisch therapeut stichting De Waalboog
|
W
2
.9 Geriatrische revalidatie
Bij revalidatie van ouderen mag de lat hoger worden gelegd. Optimale zelfredzaamheid zou het doel moeten zijn. Hoe krijg je dat voor elkaar? Welke interventies kunnen daarbij helpen? Hoe zorg je dat oefeningen vaker en beter gedaan worden? Wat gebeurt in therapieruimten en wat daarbuiten? In deze sessie is extra aandacht voor revalidatie bij CVA's en bij gebroken heupen.
Marga Trekop, geriatrisch fysiotherapeut Zorggroep Solis en docent revalidatie chronische aandoeningen Saxion Hogeschool en
Anja Kuperus, geriatriefysiotherapeut De Zorggroep
|
W
1
.10 Ondersteuning fysiotherapeut aan verzorgende
Fysiotherapeuten kunnen een waardevolle ondersteuning zijn voor verzorgende binnen de dagelijkse zorg voor cliënten van een PG-afdeling en bewoners met een ernstig meervoudige beperking. Hoe kan bewegen voor deze groepen worden geïntegreerd in de dagelijkse zorg? Welke bewegingsoefeningen kunnen worden ingezet? Hoe kunnen oefeningen worden omgezet tot een persoonlijk beweegprogramma? In deze sessie aandacht voor de rol van de fysiotherapeut als coach voor verzorgende.
Mieke Koning- van Zuilen, geriatriefysiotherapeut Zorgcentra De Betuwe en docent Master Geriatriefysiotherapie Hogeschool Utrecht en
Suzanne Poel, fysiotherapeut Stichting Philadelphia Zorg
|
W
2
.10 Aandachtsfunctionarissen bewegen op alle locaties
Op alle zeventien locaties van Sevagram werkt een aandachtsfunctionaris bewegen. Zij zien erop toe dat alle collega's in hun handelen en activiteiten aandacht hebben voor het bewegen van bewoners. Zij initiëren allerlei beweegactiviteiten en informeren zowel bewoners als medewerkers over het belang van bewegen. Dit heeft geleid tot een verandering van de beweegcultuur en tot tal van vernieuwende beweegprojecten.
Michel Bleijlevens, staffunctionaris paramedische dienst Plataan Sevagram en
Edith Rogmans, bewegingstherapeute en activiteitenbegeleidster Verpleeghuis Molenpark Sevagram
|
W
1
.11 Aansluiting eerstelijnszorg en bewegen in de wijk
De gemeente ‘s-Hertogenbosch heeft drie buurtsportcoaches ingezet gericht op het activeren van 50-plussers in de wijk. De buurtsportcoach begeleidt de doorstroom van cliënten vanuit de eerstelijnszorg naar een passend sport- en beweegaanbod. De praktijkondersteuner en de huisarts zien cliënten die gebaat zijn bij structureel bewegen; de fysiotherapeut heeft cliënten die zijn uitbehandeld en door moeten stromen naar het reguliere beweegaanbod. Maar waar en wanneer is dat reguliere aanbod? En is dat wel passend aanbod? Daarnaast is de stap voor veel mensen met of zonder een beperking te groot, waardoor die niet genomen wordt en de persoon onnodig in de zorg blijft of terugvalt. De buurtsportcoach is de verbinding. In deze sessie aandacht voor de inzet van de buurtsportcoach en de samenwerking met de eerstelijnszorg en de samenwerking met o.a. de zorgverzekeraars.
Maaike Schneider, consulent Sport en Bewegen Senioren en
Luc van Eerd, buurtsportcoach ’s-Hertogenbosch Zuid
|
W
2
.11 Multidisciplinair samenwerken
Veel ouderen zitten het grootste deel van de dag en bewegen veel te weinig. Hoe krijgen we in een multidisciplinair samenwerkingsverband ouderen in de thuissituatie en binnen verzorgings- en verpleeghuizen in beweging? Wat zijn de vragen en behoeften van de ouderen zelf? Hoe betrek je de sociale omgeving van de ouderen daarbij. En wat zijn succesfactoren en leervragen van de betrokken professionals binnen deze multidisciplinaire aanpak. Mede aan de hand van een praktijkcasus uit Enschede wordt in deze inspiratiesessie, interactief, ingegaan op deze aanpak.
Liesbeth Preller, adviseur Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen en
Bert de Goei en Hennie Ardesch, vertegenwoordigers Vitaliteit en Veiligheid voor Senioren Enschede
|
W
1
.12 Werken met de IGZ Bouwstenen
Vanaf 2015 gaat de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) toetsen op zeven bouwstenen ter stimulering van het preventief bewegen binnen zorginstellingen. Bent u nog niet helemaal bekend met de bouwstenen en wilt meer weten hoe deze bouwstenen ingevuld worden? In deze sessie een korte toelichting op de bouwstenen en gaan we met u aan de slag om te kijken naar de mogelijkheden van beweegstimulering in uw eigen situatie en werken we de eerste stappen voor verandering uit. Sevagram is hiermee al aan de slag en deelt eerste ervaringen.
Michel Bleijlevens, staffunctionaris paramedische dienst Plataan Sevagram i.s.m.
Anneke Hiemstra en Jolanda de Zeeuw, adviseur Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen
|
W
2
.12 Visie op bewegen: rol van het management
De rol van het management is erg belangrijk voor de ‘beweegcultuur’ binnen een organisatie. Alle medewerkers moeten zich gesteund voelen om veel aandacht te geven aan het optimaal uitdagen van bewoners om te bewegen. Binnen de Stichting Groenhuysen is van hoog tot laag in de organisatie veel aandacht voor bewegen. Hoe heeft men dit voor elkaar gekregen en wat levert dit tot op heden op? In veel organisaties vinden mensen op de werkvloer het lastig om het management mee te krijgen bij concrete beweegprojecten. Hoe krijg je dat voor elkaar? Een sessie over interactie tussen management en werkvloer, zowel top-down als bottom-up.
Martijn Kilsdonk, manager behandeling & begeleiding Stichting Groenhuysen en
Erik Basset, interimmanager op diverse zorglocaties
|
