Omgaan met complex gedrag: zoektocht naar de cruciale factor

3 juli 2019

Meer goede visies op complex gedrag

"Een belangrijke factor is het ontbreken van een goede visie op complex gedrag, meldt de eerste collega. Ja maar, er zijn meerdere goede visies". Een andere collega zegt dat het juist essentieel is dat zo’n visie een blijvend onderwerp van gesprek is. Hoe meer collega’s Henriëtte Ettema (Coördinator Centrum voor Consultatie en Expertise) spreekt, hoe meer cruciale factoren zij verzamelt. Gebrek aan deskundigheid bij de teamleden bijvoorbeeld: soms lijkt geld het probleem om medewerkers niet voldoende te scholen. Maar ook blijkt het niet altijd duidelijk te zijn welke competenties er nodig zijn om bewoners met complexe problematiek goed te begeleiden. En als onduidelijk is wat een medewerker nodig heeft om zijn werk goed te kunnen doen, hoe kun je je medewerkers dan goed coachen en ondersteunen?

Je nek uitsteken

Ook komt Henriëtte voorbeelden tegen waar er geen goede samenwerking is tussen wonen en dagbesteding; bij wonen gaat het dan goed met een cliënt en bij dagbesteding helemaal niet. De collega’s van wonen bieden hulp aan, maar die wordt niet geaccepteerd. Dat zet Henriette weer op een ander spoor: in hoeverre is een organisatie in staat om hulp te accepteren van buitenaf en bestaat de bereidheid van elkaar te leren? Professionals hebben soms het gevoel dat ze het allemaal zelf moeten kunnen en weten. Hulp vragen ervaren ze dan als een teken van zwakte. Of de professionele omgeving is niet veilig genoeg om je nek uit te steken. De cultuur moet dus veilig zijn om hulp te kunnen accepteren en alternatieve voorstellen te durven doen.

Zo’n veilige omgeving begint bij een goede samenwerking tussen teamleider en gedragskundige. Als dat een krachtig duo is, kunnen zij het team onvoorwaardelijke ondersteuning bieden. Wanneer er ook een goede coach toegevoegd kan worden, ben je een heel eind met je team. En dan ben je er nog niet want de volgende collega stipt nog de rol van de familie aan. Als die niet goed is en je nalaat hen bij de zorg te betrekken, heeft dat zowel invloed op de cliënt als op het team.

 

Talrijke ontstaansfactoren

Het CCE (Centrum voor Consultatie en Expertise) spreekt over probleemgedrag (StudieArena spreekt liever over complex gedrag) als een resultaat van een ongunstige wisselwerking tussen de cliënt en zijn omgeving. De ontstaansfactoren van problematisch gedrag zijn talrijk. Het zwaartepunt kan daarbij zowel in de omgeving liggen als in de persoon.

Welke omgevingsfactoren beïnvloeden het gedrag? Hoe kan je omgaan met claimend, ontremd en dwaalgedrag? Maar nog beter, hoe kan je stemmingswisseling vroegtijdig herkennen en hier adequaat op inspelen, zodat je complex gedrag kunt voorkomen? En in het bijzonder; wat vraagt dit alles van jou als zorgprofessional? Deze vragen staan centraal op de Studiedag Geregeld Ontregeld in de VGZ van StudieArena. De bijeenkomst vindt plaats op 27 januari 2020.